ΑΝΑΠΟΔΕΙΚΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ

Δημήτρης Α. Σιδερής., ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Πρωινός Λόγος, Τρικαλά, 8 Ιουλίου 2021

Μαζί με την αμφιφυλοφιλία και την ετεροφυλοφιλία, η ομοφυλοφιλία είναι μία από τις τρεις βασικές κατηγορίες σεξουαλικού προσανατολισμού. Η επιστήμη δεν γνωρίζει τις ακριβείς αιτίες που διαμορφώνουν το σεξουαλικό προσανατολισμό, αλλά πιστεύεται ότι οφείλεται σε μία περίπλοκη αλληλεπίδραση γενετικής, ορμονών και περιβαλλοντικών επιρροών, και δεν τον θεωρούν επιλογή. Ως πριν από λίγες δεκαετίες κατατασσόταν στις νοσηρές διαστροφές η ομοφυλοφιλία, ενώ ήδη αναγνωρίζονται επίσημα γάμοι μεταξύ ομοφυλοφίλων. Θα επιχειρήσω εδώ μια υπόθεση που χρειάζεται επιστημονική απόδειξη. Την προτείνω, αναπόδεικτα, διότι δεν γνωρίζω άλλη. Ο αναγνώστης παρακαλώ να την κρίνει με κάθε επιφύλαξη.

Οι φυσιολογικές επιθυμίες μας ταλαντώνονται με το χρόνο. Περιοδικά πεινάω και αναζητώ τροφή. Μόλις φάω και είμαι στη φάση του κόρου, κανένα ερέθισμα δεν μπορεί να με επαναδιεγείρει. Βαθμιαία κατόπιν υποχωρεί η ανερέθιστη αυτή φάση. Αν, πριν πεινάσω, μου παρουσιασθεί ένα ορεκτικό έδεσμα, μου ανοίγει την όρεξη και επισπεύδονται οι πράξεις αναζήτησης τροφής. Το πιο νόστιμο έδεσμα δεν είναι το ηδύ, η ζάχαρη· είναι εκείνο που γεύομαι την ώρα που πεινάω. Εγκαθιστά εξαρτημένο αντανακλαστικό και η εμφάνιση του συγκεκριμένου φαγητού μου ανοίγει την όρεξη σα να ήταν ο πιο ορεκτικός μεζές. Όμοια, μόλις τελειώσει η ερωτική πράξη με τον οργασμό, κανένα ερέθισμα δεν μπορεί να με επαναδιεγείρει. Βαθμιαία υποχωρεί η ανερέθιστη φάση. Κάποια στιγμή θα φθάσω σε κρίσιμη ένταση της ερωτικής επιθυμίας και θα ικανοποιηθώ είτε με αυτοϊκανοποίηση είτε με ερωτικό(ή) σύντροφο είτε και ακούσια με ονείρωξη. Αν, λίγο πριν από αυτή την κρίσιμη ένταση, μου παρουσιασθεί ένα ερωτικό ερέθισμα, π.χ. η εικόνα ενός προκλητικού γυμνού, επισπεύδεται η κρίσιμα ισχυρή ερωτική επιθυμία και η ερωτική πράξη. Σε μια παραδοσιακή αυστηρή οικογένεια, όπως απομεινάρια της εξακολουθούν να υπάρχουν στον τόπο μας σε νομαδικές κοινωνίες, το πιθανότερο ερέθισμα στην κρίσιμα ευερέθιστη αυτή περίοδο είναι η ίδια η οικογένεια. Συχνά όλα τα μέλη της ζουν σε κοινό χώρο και ο έφηβος συνυπάρχει μαζί με τους γονείς και τα παντρεμένα αδέλφια του. Το εξαρτημένο αντανακλαστικό που δημιουργείται έχει ως ερέθισμα επομένως στοιχεία της ίδιας της οικογένειας και ο(η) έφηβος(η) ταυτίζεται με το ρόλο του φύλου του(ης) μέσα στην οικογένεια, ενώ το ερέθισμα που προκύπτει είναι το αντίθετο φύλο. Ερμηνεύοντας αλλιώς το φαινόμενο ο Freud, παρατηρεί σωστά ότι το αγόρι θέλει να είναι ο πατέρας του και να έχει τη μητέρα του. Η εξέλιξη της κοινωνίας έγινε απαγορευτική για το Οιδιπόδειο αυτό σύμπλεγμα και την αιμομιξία, διατηρώντας όμως την προτίμηση φύλου για ταύτιση και για συμπλήρωση.

Η σύγχρονη οικογένεια οδηγείται σε διάλυση της παραδοσιακής. Οι οικονομικοκοινωνικές συνθήκες είναι τέτοιες που η γυναίκα πρέπει να εργάζεται παραγωγικά κι όχι να φροντίζει το σπίτι της. Δεν είναι απίθανο ο άντρας να δουλεύει στη Θεσσαλονίκη, ενώ η γυναίκα στα Χανιά. Εξάλλου, η οικονομική απεξάρτηση της γυναίκας από τον άντρα, αφού εργάζεται και η ίδια, εύκολα οδηγεί τις ενδοοικογενειακές μικροαντιθέσεις σε συγκρούσεις. Παράλληλα, τα ΜΜΕ εισάγουν μέσα στα σπίτια μας ακραίες σκηνές βίας και ασυνήθιστου έρωτα. Όλα αυτά μπορούν να δημιουργούν τα πιο ποικίλα εκλεκτικά ερωτικά ερεθίσματα, που ενδέχεται να φθάνουν στο σαδισμό ή σε κάθε άλλου είδους εκτροπές από την κοινή πρακτική. Στη φύση, καθώς η ανατομική κατασκευή των δύο φύλων είναι συμπληρωματική, με τη γυναίκα να χαρακτηρίζεται από μια κοιλότητα και τον άνδρα από μια προεξοχή, ευνοείται η ετερόφυλη ερωτική επαφή. Χάρη σ΄ αυτήν υπάρχει καθένας μας και χάρη σ΄ αυτήν συνεχίζεται η ζωή. Ωστόσο, αν και επικρατεί στη φύση, δεν είναι υποχρεωτική. Τα ηδονικά σωμάτια, που ο ερεθισμός τους προκαλεί αφενός μια αλυσίδα αντανακλαστικών με θετική ανάδραση και αφετέρου υποκειμενικά αίσθημα της ηδονής, είναι διάσπαρτα. Υπάρχουν κυρίως στον κόλπο και στην κλειτορίδα στις γυναίκες, στη βάλανο και στον προστάτη στους άνδρες. Ο ερεθισμός τους με οποιονδήποτε τρόπο οδηγεί στον οργασμό.  

Η ενήβωση σημαίνει έναρξη της έκκρισης ποικίλων ορμονών που οδηγούν σε ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων, και, μεταξύ άλλων, στην ευαισθησία των ερωτογόνων ζωνών (π.χ. εφήβαιο, μαστοί, χείλια κλπ), που ο ερεθισμός τους προάγει τη διέγερση των έξω γεννητικών οργάνων. Με την παραπάνω, αναπόδεικτη, υπόθεση που αδρά περιέγραψα, η ερωτική επιθυμία προδιαγράφεται κληρονομικά με τα κατάλληλα φυσικά αντανακλαστικά, αλλά ο προσανατολισμός της είναι επίκτητος με τη δημιουργία εξαρτημένων αντανακλαστικών. Η κοινωνία επομένως μπορεί να επηρεάσει το φαινόμενο. Στην αρχαία Σπάρτη, και αλλού, όπου οι νέοι ζούσαν μεγάλο μέρος της ζωής τους σε στρατόπεδα, που βέβαια ήταν μονοφυλετικά, η ομοφυλόφιλη σχέση ήταν μέρος της κανονικής ζωής τους. Στην Αθήνα υπήρχε μια νόθα κατάσταση, όπου η ομοφυλοφιλία φαίνεται πως ήταν πιο συχνή στις ανώτερες τάξεις, μάλλον παρά στις κατώτερες. Εξάλλου, η ίδια η πολιτεία επενέβαινε. Όταν υπήρχε τάση για υπερπληθυσμό, οι νέοι ζούσαν περισσότερο σε στρατόπεδα, παρά έξω από αυτά. Ο Παύλος την καταδίκασε ρητά, αλλά, υπάρχουν σοβαρές, αν και συνήθως αναπόδεικτες, ενδείξεις ότι ευδοκιμεί στα Χριστιανικά μοναστήρια που είναι βέβαια μονοφυλετικά.

Σημειώνω ότι γενικά, ενώ η τάση για να κάνω κάτι είναι κληρονομικά προδιαγραμμένη με φυσικά αντανακλαστικά, το τι και πώς θα κάνω εξαρτάται από επίκτητους παράγοντες, τα εξαρτημένα αντανακλαστικά. Το βρέφος, αν τρυπηθεί με ένα αγκάθι, διεγείρεται και κουνιέται ολόκληρο. Μια από τις κινήσεις του οδηγεί τυχαία στην εντόπιση του επώδυνου σημείου και η αφαίρεση του αγκαθιού το ανακουφίζει. Έτσι μαθαίνει να κάνει σκόπιμα μόνο την απαραίτητη κίνηση για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η ένταση των εξαρτημένων αντανακλαστικών είναι τόσο μεγάλη, που δεν ελέγχονται, όπως και των φυσικών. Η θέα ενός νόστιμου μεζέ με κάνει να τρέχουν τα σάλια μου, όπως και όταν ο μεζές τοποθετηθεί στο στόμα μου.

Με τις παραπάνω παρατηρήσεις, η προσπάθεια να αναστραφεί ο ερωτικός προσανατολισμός είναι μάταιη. Φυσικά, όχι εντελώς, αφού, όπως επισημάνθηκε στην αρχή μπορεί να είναι αμφιφυλόφιλος και τότε η κοινωνία μπορεί να τον σπρώξει στον επιθυμητό προσανατολισμό. Ωστόσο, το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει το φαινόμενο όχι σε ατομικό, αλλά σε κοινωνικό επίπεδο. Η (επαν)ενίσχυση του οικογενειακού θεσμού, χωρίς τα μειονεκτήματα του παραδοσιακού, είναι το κύριο μέτρο. Υπενθυμίζεται ότι σε σύγχρονες παραδοσιακές οικογένειες νομάδων, ο γάμος δεν είναι προσωπική, αλλά οικογενειακή υπόθεση: Παντρεύονται δυο οικογένειες και το διαζύγιο είναι άγνωστο, διότι θα σήμαινε διάσπαση ολόκληρων οικογενειών με τις οικονομικοκοινωνικές συνέπειές του.

Τελικά, αν η υπόθεσή μου ισχύει, σύγχρονο πρόβλημα δεν είναι η ομοφυλοφιλία (ή ομοφοβία), αλλά η οικογένεια.