Δημήτρης Α. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com
Ηπειρωτικός Αγών, 26 Φεβρουαρίου 2021
Κατακλυζόμαστε από πληροφορίες. Κάποιες είναι άμεσες, αφενός εκείνες που εισάγονται από τις αισθήσεις μας και αφετέρου εκείνες που δημιουργούνται μέσα μας περιοδικά και γνωρίζομε πως πρέπει να φάμε, να πιούμε, κλπ. Ιδίως όμως στην κοινωνία που ζούμε, εισάγονται μέσα μας μέγα πλήθος πληροφοριών έμμεσα, από ό,τι είπε κάποιος. Όλες που παίρνομε υπόκεινται σε σφάλμα, σε χώρο και χρόνο. Ό,τι βλέπομε μια στιγμή μένει στο μάτι μας αρκετές στιγμές. Έτσι μπορούμε να βλέπουμε κινηματογράφο, όπου διακεκομμένες εικόνες μας φαίνονται σα συνεχής κίνηση. Δυο γειτονικοί νυγμοί στο δέρμα μας, αν είναι πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον, γίνονται αντιληπτοί σαν ένας. Από τις αισθήσεις μας, η αφή είναι η πιο αξιόπιστη, διότι δεν αισθανόμαστε μόνον ό,τι αγγίζομε, αλλά και πώς αντιδρά αυτό στη δική μας επίδραση, π.χ. μαλακό ή σκληρό. Και η νόησή μας, που δομείται από τις πληροφορίες που λαμβάνει, προφανώς σφάλλει και μάλιστα ενδεχομένως απεριόριστα όπως στη φαντασία και στο όνειρο. Πολλαπλασιάζεται το σφάλμα των σημάτων που δεχόμαστε έμμεσα, επειδή το μαρτύρησε κάποιος άλλος.
Σ΄ αυτό το χάος η αντίδρασή μας είναι η διασταύρωση. Το κάθε τι εκπέμπει ερεθίσματα πολλαπλά που διεγείρουν ταυτόχρονα ποικίλες αισθήσεις μας, Έτσι, από τα αισθήματά μας προκύπτει η αντίληψη, που είναι σαφώς πιο αξιόπιστη από κάθε αίσθημα χωριστά.
Από τη διασταύρωση του αισθητού με το νοητό, με το προσδοκώμενο δηλαδή από τη σκέψη μας, προκύπτει η αλήθεια. Θέλομε να πιστεύουμε πως η αλήθεια είναι μία και μοναδική και την αναζητούμε. Στην πράξη η αλήθεια δεν είναι ένα σταθερό αμετάβλητο σημείο, αλλά ολόκληρη περιοχή του επιστητού με σφάλμα. Στη μοναδική αλήθεια πιστεύομε χωρίς τη χρήση των αισθήσεών μας που μας εξαπατούν. Σα να γεννιέται μέσα μας από αποκάλυψη. Την προσπελάζομε με πίστη. Την επιστημονική αλήθεια την προσπελάζομε με διαρκή διασταύρωση του αισθητού με το νοητό κόσμο, διαρκώς εναλλάσσοντας επαγωγικούς και παραγωγικούς συλλογισμούς, αναζητώντας το κοινό μεταξύ ποικίλων φαινομένων (επαγωγή) και συγκρίνοντας την προσδοκώμενη έτσι αλήθεια με τον αισθητό κόσμο (παραγωγή). Είναι αδύνατο να απαλλαγούμε εντελώς είτε από τη γνώση είτε από την πίστη. Μερικές φορές επικρατεί η πίστη. Αυτό είναι παράνοια, συχνά σύμπτωμα της σχιζοφρένειας. Αν εγώ πιστεύω παρανοϊκά πως κάποιος θέλει να με σκοτώσει, τίποτε δεν μπορεί να με πείσει για το αντίθετο (σύνδρομο καταδίωξης). Διασταύρωση των στοιχείων μιας δοξασίας μεταξύ τους (αντιφάσεις) είναι η άλλη μέθοδος.
Το πρόβλημα μεγεθύνεται όταν αφορά μια ολόκληρη κοινωνία. Όταν υπάρχει σημαντική στεγανότητα μεταξύ αρχόντων και αρχομένων, όπως στη μοναρχία και στην ολιγαρχία, οι άρχοντες, που νέμονται την εξουσία, προσπαθούν συνειδητά να εξαπατούν τους πολίτες. Προπαγάνδα. Στην ελεύθερη αγορά λέγεται διαφήμιση. Τίποτε τέλειο δεν υπάρχει στον αισθητό κόσμο. Τέλειος μπορεί να είναι μόνο ο νοητός, υπερβατικός, κόσμος. Αλλά αυτός δεν προσφέρεται για διασταύρωση με τον αισθητό, τον απτό κόσμο μας σα να μην υπάρχει. Καθώς τίποτε δεν είναι τέλειο, ο τρόπος διοίκησης συχνά σφάλλει και το σφάλμα καλούνται να το πληρώσουν όχι οι άρχοντες, αλλά οι αρχόμενοι. Αρχίζουν οι αντιδράσεις, που κλονίζουν την εξουσία. Η “έξυπνη” εξουσία προσπαθεί να αποδείξει πρώτα ότι τα πράγματα δεν πάνε άσχημα. Όταν πια η κακοδαιμονία έχει φτάσει στο έπακρο και δεν κρύβεται, η προσπάθεια είναι να δείξει ότι για την αποτυχία φταίνε άλλοι. Οι άλλοι, μπορεί να είναι ο ίδιος ο λαός. Για τη θρησκευτική πίστη μας, οι θεομηνίες οφείλονταν στο γεγονός ότι ο κόσμος δεν πειθαρχεί στις εντολές του Θεού, που μας μεταφέρονται από τους αντιπροσώπους Του, την εξουσία, αλλά στα ανομήματα του ίδιου το λαού. Ο κατακλυσμός του Νώε, η καταστροφή στα Σόμορα κλπ οφείλονταν στο ότι οι άνθρωποι έγιναν κακοί. Απόγονοι του κακού Κάιν ήταν άλλωστε. Όταν στη συνείδηση του λαού η ευθύνη έχει μετατεθεί από το Θεό στους άρχοντές του, ευθύνη για την αποτυχία έχουν, γι΄ αυτούς, πρώτα οι ίδιοι οι πολίτες. Αν δεν τιθασεύεται μια πανδημία φταίνε οι πολίτες που δεν πειθαρχούν στους κανόνες που επιβάλλουν οι άρχοντες. Φυσικά, δεν λείπουν ίχνη αλήθειας από τέτοια επιχειρήματα, αλλά είναι αδύνατο να πειθαρχήσει ένας λαός σε ποσοστό 100%. Η άλλη λύση είναι ότι φταίνε οι άλλοι, που μπορεί να είναι όποιος φαντασθεί κανένας. Για τα δεινά μας μπορεί να ευθύνονται Τούρκοι, Φράγκοι, Αμερικανοί, Γερμανοί, η ΕΕ, Εβραίοι, Σιωνιστές, μασόνοι, ο Σόρος ή δεν ξέρω ποιος άλλος. Μ΄ αυτό τον τρόπο εκτρέπει η εξουσία τη δικαιολογημένη, αληθινή, οργή του λαού από τον εαυτό της στον αποδιοπομπαίο τράγο. Και μεταχειρίζεται κάθε είδους πληροφορίες γι΄ αυτό το σκοπό. Όμως, αν δω τη φωτογραφία ενός μεγιστάνα στο γραφείο του με μια σβάστικα ή ένα σφυροδρέπανο, αυτό δεν σημαίνει πως αυτός είναι ναζιστής ή κομμουνιστής. Το πιθανότερο είναι να πρόκειται για πλαστογραφία. Οι πράξεις κάποιου είναι οι αδιάψευστοι μάρτυρες της αλήθειας, λέει ο Ιησούς. Ο απελθών πρόεδρος των ΗΠΑ κατηγορήθηκε για πολλά, που δεν ξέρω πόσα είναι αληθινά. Όμως είναι βέβαιη πράξη ότι αποσύρθηκε από τις διεθνείς υποχρεώσεις του για την κλιματική αλλαγή και την Παγκόσμια Υγεία. Δεν ξέρω αν άλλοι είναι καλύτεροι ή χειρότεροι, αλλά γι΄ αυτόν δεν έχω πολλές αμφιβολίες.
Πολλοί είναι οι εύπιστοι στην παραπληροφόρηση. Και πολλοί είναι οι δύσπιστοι στην επίσημη πληροφόρηση. Υπάρχουν όμως και σημαντικός αριθμός ατόμων που είναι ταυτόχρονα και τα δύο. Και αυτό δεν είναι ιδιότητα του τυχόντος, αμόρφωτου, απληροφόρητου ατόμου. Επιστήμονες με υψηλό δείκτη νοημοσύνης και εκπαίδευση, άριστοι στο να διακρίνουν το σφάλμα από το ορθό στον τομέα που έχουν σπουδάσει, είναι συχνά δύσπιστοι στην αλήθεια και εύπιστοι στο ψέμα έξω από τον τομέα τους. Πόσο κακό είναι αυτό;
Συνήθως είναι μεγάλο κακό, ιδίως όταν παρασύρεται το πλήθος των πολιτών. Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρόοδος στην ανθρωπότητα οφείλεται στο ότι κάποιοι άνθρωποι αμφισβήτησαν την επίσημη θέση και αναζήτησαν την αντίθετή της. Αν δεν είχαν υπάρξει τέτοιοι, ακόμη ο ήλιος θα γύριζε στον ουρανό γύρω από την επίπεδη γη και όχι η γη γύρω από τον άξονά της και γύρω από τον ήλιο. Μπορεί να πληρώσουν με τη ζωή τους την αποκοτιά τους (π.χ. Giordano Bruno). Παρ΄ όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό ισχύει για ένα μόνο στενό τομέα του επιστητού στον οποίον έχουν αφιερώσει τη ζωή τους, ενώ σε άλλους τομείς μπορεί να σφάλλουν όπως και κάθε άλλος.
Δημήτρης Α. Σιδερής 