ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΙΔΕΡΗ*,

dimitris.sideris@gmail.com

Ηπειρωτικός Αγών 23 Μαΐου 2017

Ο ΠΟΛΙΤΗΣ επιλέγει στο σύστημά μας τον καλύτερο ή τον λιγότερο κακό από τους υποψηφίους για να τον εκπροσωπήσει στη βουλή. Τι κάνει όμως, όταν τους βρίσκει όλους χειρότερους από το ελάχιστα παραδεκτό; Ρίχνει λευκό. Άλλοι τότε επιλέγουν γι’ αυτόν. Τι κάνει όμως όταν θεωρεί ότι το σύστημά μας είναι χειρότερο από τοελάχιστα παραδεκτό; Μένει μία μόνο ειρηνική λύση: Αποχή! Μετά τη μεταπολίτευση η αδικαιολόγητη αποχή συνεπαγόταν ποινικές ευθύνες. Κοκορευόμαστε πως στην Ελλάδα είχαμε μικρότερη αποχή στις εκλογές από τις λοιπές «δημοκρατικές» χώρες, ενώ η ψήφος επιβαλλόταν με ποινή! Ο Αριστοτέλης διέκρινε τα πολιτεύματα σε μοναρχίες, ολιγαρχίες και δημοκρατίες. Στη δημοκρατία, ορίζει, οι άρχοντες κληρώνονται, ενώ στην ολιγαρχία εκλέγονται. Οι δυτικές ρεπούμπλικες, επομένως και η Ελληνική «Δημοκρατία», είναι ολιγαρχίες, όχι δημοκρατίες. Αναγκαστική συνέπεια κάθε εκλογής είναι η πελατειακή σχέση αρχόντων-αρχομένων. Η Ευρώπη μας υποχρέωσε να αφαιρέσουμε την ποινή για αποχή. Η απάτη της «δημοκρατίας» μας, που είναι ρεπούμπλικα, σημαίνει ότι μια αποτυχία του πολιτεύματός μας χρεώνεται στη δημοκρατία με μόνη εναλλακτική λύση τη μοναρχία (βασιλεία ή δικτατορία).

Αν και χωρίς τυπικές συνέπειες, η αποχή προβάλλει το περιρρέον πολιτικό αίσθημα. Είναι δίκοπο μαχαίρι. Κάθε απόρριψη είναι επικίνδυνη, αν δε συνοδεύεται από θετική πρόταση που ικανοποιεί τις ανάγκες που υπηρετούσε το απόρριμμα. Οι πλαστικές σακούλες, σχεδόν αθάνατες για απεριόριστο χρόνο, είναι ρυπογόνες. Ένας νόμος που τις καταργεί όμως οφείλει να μεριμνά για το πώς θα ψωνίζουμε οι (υπερ)καταναλωτές στις υπεραγορές και πώς θα συσκευάζουμε τα απορρίμματά μας για να τα ρίξουμε στους κάδους. Αλλιώς, γίνεται πρακτικά ανεφάρμοστος, έστω και αν συνδέεται με ποινή. Όμοια, η αποχή δεν επιτρέπεται. Η κατάργησή της όμως δεν μπορεί να στηρίζεται στην ποινή. Αν καταργήσουμε την ισχύουσα ρεπούμπλικα, πρέπει να υπάρχει έτοιμο το σχέδιο για διάδοχη κατάσταση. Αλλιώς, η επείγουσα ανάγκη για τάξη, θα επιβάλει απαράδεκτες λύσεις, τυραννικά καθεστώτα, συμπεριλαμβάνοντας δοκιμασμένα στην Ελλάδα αποτυχημένες δικτατορίες, βασιλείες, κηδεμονία από ξένους «προστάτες» ή επανάσταση με φουντωμένη στο έπακρο αταξία κ.λπ.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν την οικτρή αποτυχία της κυβέρνησης που ενεργεί διαμετρικά αντίθετα από όσα είχε υποσχεθεί και γι’ αυτά ψηφίσθηκε. Κι όμως, η απόρριψή της, λένε οι δημοσκοπήσεις, δεν αυξάνει αξιόλογα τη ροπή προς κάποια άλλη βιώσιμη πολιτική κατάσταση. Όχι αβάσιμα. Καμιά πολιτική παράταξη δεν έχει να επιδείξει στα χρόνια της κρίσης ένα σχέδιο για να μας τραβήξει από το τέλμα. Αντίθετα, αυξάνεται σταθερά το ποσοστό της αποχής, από το 2008 μέχρι σήμερα. Πλησιάζει, αλλά δεν έχει υπερβεί, το 50%, που, αν και τυπικά δε συνεπάγεται τίποτε, σημαίνει για τη δημοκρατική συνείδηση κάτι πολύ σημαντικό: Την αποτυχία του συστήματος, που πρέπει, επομένως να αλλάξει. Σ’ αυτό το σημείο αρχίζει η ευθύνη όχι πια των πολιτών, που αδυνατούν να συλλάβουν σχέδιο· ούτε των πολιτικών, που επωφελούνται από το υπάρχον σύστημα και το συντηρούν με πελατειακές σχέσεις με τους ψηφοφόρους τους· ούτε πάλι των διεθνών συνθηκών που έχει αποδειχθεί, όχι τόσο πόσο φαύλες είναι και διεφθαρμένες (που είναι και τα δύο), αλλά ότι, εύλογα, προσπαθούν να διατηρήσουν την εξουσία τους πάνω μας. Η ευθύνη ανήκει στους διανοητές. Σε προηγούμενη επιφυλλίδα μου («Σχέδιο») έχω δείξει ότι πολλοί σκεπτόμενοι άνθρωποι προβληματίζονται. Συνήθως κάνουν όλο και βαθύτερη και οξύτερη κριτική για την υπάρχουσα κατάσταση, που πρέπει να αλλάξει, αναζητούν αιτίες και αιτίους που πρέπει να τιμωρηθούν, αλλά ελάχιστοι μιλούν για τη νέα κατάσταση που πρέπει να αντικαταστήσει την υπάρχουσα. Το «Καινοτόμο Σύνταγμα» των Αλιβιζάτου και συνεργατών, αν και ολοκληρωμένο, είναι ανεπαρκές, αφού δεν αποκαθιστά τη Δημοκρατία αντικαθιστώντας τη Ρεπούμπλικα που έχομε. Αρκετοί (π.χ. Λυντέρης και πολλοί άλλοι) αρχίζουν να προπαγανδίζουν για περισσότερο άμεση συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις της κοινωνίας μας. Στις 13 Μαΐου συζητήθηκε «Το δημοψήφισμα για αλλαγή συντάγματος». Ολοκληρωμένη πρόταση έχω κάνει προτείνοντας Σύνταγμα («Προ-προ-σχέδιο Συντάγματος, dimitrissideris.wordpress.com). Φυσικά δεν είναι τέλεια. Απαιτεί επεμβάσεις και συμβιβασμούς σε πολλαπλά σημεία. Θα προσυπέγραφα οποιονδήποτε συμβιβασμό, προσθήκες, αφαιρέσεις, τροποποιήσεις, εφόσον παραμένουν τα βασικά, που εκφράζονται ως αναγκαστική συνέπεια του πρώτου και του τελευταίου άρθρου του. Το πρώτο άρθρο προτείνω να διατυπωθεί ως εξής: «Στο όνομα του ελληνικού λαού: “Βασικές διατάξεις. 1. Η επικράτεια της Ελλάδας εμφαίνεται στον συνημμένο χάρτη. Η Ελλάδα δεν έχει βλέψεις σε γειτονικές χώρες. 2. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Δημοκρατία”». Τέτοιες αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν από τη Βουλή που τα μέλη της έχουν συμφέρον να διατηρούν την υπάρχουσα κατάσταση, αλλά από δημοψήφισμα. Το άρθρο 44 επιτρέπει το δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα. Πολλοί νόμοι που μας επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια με την απειλή διακοπής των δόσεων της βοήθειας που μας παρέχεται, είναι αντισυνταγματικοί και επομένως υπάρχει «κρίσιμο εθνικό θέμα». Και το ακροτελεύτιο άρθρο «Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία», σημαίνει πίεση της βουλής από τους πολίτες για ριζική αλλαγή Συντάγματος. Θα ονομασθεί αναθεώρηση, όπως ονομάστηκε και η μετάβαση από τη βασιλευόμενη στην αβασίλευτη «δημοκρατία». Στους σύγχρονους καιρούς, που οι συνθήκες αλλάζουν με πρωτοφανή ταχύτητα, ο μόνος τρόπος να διατηρείται η επιθυμητή τάξη χωρίς βία είναι η δυνατότητα να αλλάζουν νόμιμα οι κανόνες παρακολουθώντας τις κοινωνικές εξελίξεις. Υπενθυμίζεται ότι όλα τα προηγούμενα Συντάγματά μας καθιερώθηκαν με δημοψήφισμα σε συνθήκες κρίσης ή βίας.

Τα υπόλοιπα άρθρα του Συντάγματος, όπως κυρίως η δομή των τριών εξουσιών και τα δικαιώματα των πολιτών, οφείλουν να προκύπτουν από την παράδοση των προγόνων μας και από την επιστημονική εμπειρία που έχει προκύψει στους 25 αιώνες που έχουν μεσολαβήσει.

Η γλώσσα είναι στοιχείο ταυτότητας ενός λαού και, επομένως θα μπορούσε να είναι θέμα συνταγματικό. Όμως είναι ζωντανή και διαρκώς εξελίσσεται. Η γραφή της οφείλει να ακολουθεί την εξέλιξη της γλώσσας, ώστε αυτό το μέσο να είναι διαθέσιμο σε κάθε πολίτη που μιλά ελληνικά, όπως ήταν στην αρχαιότητα από τον καιρό του μυθικού Παλαμήδη και οδήγησε στην αρχαία δημοκρατία. Έπαψε βαθμιαία να παρακολουθεί την εξέλιξη της γλώσσας στην ελληνιστική περίοδο, όταν είχε πάψει να υπάρχει πια δημοκρατία. Μολονότι στοιχείο ταυτότητας ενός λαού η γλώσσα του, προτίμησα τελικά να μην περιλάβω τη φωνητική γραφή που υπήρχε στους αρχαίους προγόνους μας στο προτεινόμενο Σύνταγμα, ακριβώς επειδή η γλώσσα είναι σα ζωντανός εξελισσόμενος οργανισμός, ενώ το Σύνταγμα σημαίνει παγίωση γενικών νόμων.

* Ο Δημήτρης Σιδερής είναι ομ. καθηγητής καρδιολογίας__