ΛΥΣΗ;

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Κοινή Γνώμη, 18 Απριλίου 2023

Οι αγέλες χρειάζονται αρχηγό για φυσικούς, βιολογικούς λόγους. Στις κοινωνίες  κατανέμονται στα μέλη τους ποικίλοι ρόλοι. Η βασίλισσα στις μέλισσες δεν είναι αρχηγός, είναι απλώς η γεννήτρα μελισσών. Οι άνθρωποι αναπτύξαμε κοινωνίες, αλλά δεν πάψαμε να ζούμε και αγελαία. Χρειαζόμαστε ηγέτη. Αναπτύξαμε πολιτείες.

Οι αρχηγοί εισπράττουν τη δόξα από μια επιτυχή πορεία. Τα μέλη μιας δίκαιης πολιτείας μοιράζονται μαζί τους τα κέρδη από την επιτυχία, αλλά αυτά μόνον επωμίζονται το κόστος από μια αποτυχία. Λογικό είναι, επομένως, οι ηγέτες να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του λαού, των μελών της πολιτείας. Ορθά το Σύνταγμά μας μετά την επίκληση της Αγίας Τριάδας, ορίζει (άρθρο1/2) ότι “θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία” και, αμέσως μετά, (1/3) “όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους“. Διεθνής κοινωνικός περιορισμός είναι μόνο ο σεβασμός στοιχειωδών δικαιωμάτων των μειονοτήτων, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Σύνταγμά μας όμως ήδη στο πρώτο άρθρο του θέτει τρία αμφισβητούμενα θέματα. Ορίζει ότι (α) το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, (β) είναι υπέρ του Έθνους και (γ) οι εξουσίες “… ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα” (1/3). Λογικό είναι να υπάρχουν περιορισμοί στις λαϊκές εξουσίες που ορίζονται εκ των προτέρων, αλλά εφόσον έχουν τεθεί από τον ίδιο τον κυρίαρχο Λαό. Το Σύνταγμά μας όμως δεν είναι προϊόν του Λαού, όπως θα ήταν με ένα δημοψήφισμα ή, από ένα τυχαία (με κλήρωση) επιλεγμένο δείγμα του, αλλά μια βουλή που εκπροσωπεί όχι το λαό, αλλά τα κόμματα. Σε επίρρωση του άρθρου 1/2, το ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματός μας, ορθά ορίζει ότι (άρθρο 120/4) “η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με βία“.

(α) Το διεθνές όνομά μας είναι “Hellenic Republic”, όχι “Hellenic Democracy”. Ορθά, διότι άλλο ρεπούμπλικα, καταγόμενη από τη Ρωμαϊκή Res Publica, μια μορφή ολιγαρχίας, και άλλο δημοκρατία καταγόμενη από την αρχαιοελληνική εποχή, όταν η άρχουσα αρχή ήταν όλοι οι πολίτες (εκκλησία του δήμου) ή ένα κληρωμένο τυχαίο δείγμα τους (βουλή). Ο Αριστοτέλης δίνει σαφή τη διαφορά μεταξύ των δύο συστημάτων: Στη δημοκρατία οι αρχηγοί κληρώνονται, στην ολιγαρχία εκλέγονται. Σε άλλο σημείο διαπιστώνει ότι η εκλογή μεταξύ προεπιλεγμένων υποψηφίων είναι επικίνδυνη. Το σύστημά μας επομένως δεν είναι δημοκρατία και είναι επικίνδυνο. Η απουσία δημοκρατίας καταφαίνεται στην πράξη από το γεγονός ότι στην έννοιά της υπάρχουν τρεις ανεξάρτητες εξουσίες, η νομοθετική (βουλή), η εκτελεστική (κυβέρνηση) και η δικαστική. Σ΄ εμάς η κυβέρνηση προκύπτει από την πλειοψηφία της βουλής, άρα οι δυο εξουσίες συμπίπτουν. Σε σύγχρονα κράτη (π.χ. ΗΠΑ) δεν ισχύει. Οι ηγέτες των Ανώτατων Δικαστηρίων ορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, άρα ούτε αυτή η εξουσία είναι ανεξάρτητη. Αλλά και ο ρυθμιστής του πολιτεύματος, που είναι προεδρευόμενο, δεν αποφασίζεται απευθείας από το Λαό (π.χ. ΗΠΑ, Γαλλία κλπ) με άμεση εκλογή, δημοψηφισματικά, αλλά από την πλειοψηφία της βουλής. Άρα ούτε η Ανώτατη Αρχή είναι ανεξάρτητη. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από την Κομματική πλειοψηφία και όχι από το Λαό, όπως απαιτεί το Σύνταγμά μας.

(β) Οι Έλληνες ιστορικά δεν υπήρξαν ποτέ κράτος ως την Επανάστασή μας. Στην αρχαιότητα ήταν σκόρπιοι σαν έθνος σε όλα τα παράλια της Μεσογείου και στην εγγύς ενδοχώρα. Το έθνος πάντα συγχεόταν με το γένος, πάντα όμως αναγνωριζόταν η ενότητά του. Ο προδότης Δημάρατος (Ηρόδοτος) ορίζει το έθνος ως  “Ὁμόηθες, ὁμόθρησκον, ὃμαιμον, ὁμόγλωσσον” θεωρώντας σημαντική την κληρονομικότητα των Ελλήνων. Ο Ισοκράτης όμως τον αμφισβητεί: “Τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι καὶ μᾶλλον Ἓλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἤ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας“. Όχι το γένος, αλλά η παιδεία είναι που μετράει για τον ορισμό του Έθνους. Το Έθνος δεν μπορεί να μετέχει στη λήψη αποφάσεων σε μια κρατική επικράτεια, αν δεν ζει σ΄ αυτήν. Καθένας μπορεί να συμβάλλει στην εξουσία της πολιτείας όπου ζει μόνιμα, όχι άλλης. Οριζόμενα επιτρεπτά μέτρα από την Ελλάδα, μια κοινή παιδεία, οικονομία (π.χ. με μια Τράπεζα του Έθνους), πολιτισμικά τεκταινόμενα (τέχνη, αθλήματα κλπ), πανεθνική συμβουλευτική εκπροσώπηση κλπ θα μπορούσαν να ενώνουν όλους τους Έλληνες της Διασποράς.

(γ) Φυσικός, ισχυρότερος δηλαδή από τους βιολογικούς, νόμος είναι ότι τα πάντα αλλάζουν. Ιστορικά, όλα τα Συντάγματά μας, ίσως και των περισσότερων σύγχρονων χωρών, είναι προϊόντα μιας βίαιης αλλαγής, όπως επανάστασης ή δικτατορίας. Η βίαιη αλλαγή Συντάγματος επικρατήσασα δημιουργεί δίκαιο. Μόλις επιτευχθεί έτσι η αλλαγή του Συντάγματος, η πρώτη μέριμνά του είναι να περιχαρακωθεί, για να μην επιστρέψει η προηγούμενη κατάσταση. Τέτοια περιχαράκωση όμως δεν επιτρέπει την εξέλιξή του. Αλλά η εξέλιξη, φυσικός νόμος, θα γίνει κάποτε, όταν η διαρκώς αυτόματα εξελισσόμενη ηθική, η επικρατούσα βούληση του λαού δηλαδή, έλθει σε οριακή σύγκρουση με την παγιωμένη συνταγματική κατάσταση. Κι αυτή η εξέλιξη δεν έχει περιθώρια άλλα από το να γίνει βίαια. Το Σύστημά μας αυτοπαγιώνεται με το άρθρο 110 που ορίζει ότι “οι διατάξεις του Συντάγματος υπόκεινται σε αναθεώρηση εκτός από εκείνες που καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας“. Αλλά αυτό το ίδιο το Σύνταγμά μας διαδέχθηκε το προηγούμενο που σε αντίστοιχο άρθρο (Άρθρο 108/1952) όριζε ότι “Ουδέποτε αναθεωρούνται αι διατάξεις του παρόντος Συντάγματος αι καθορίζουσαι την μορφήν του πολιτεύματος ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας“. Μ΄ άλλα λόγια το Σύνταγμά μας είναι παράνομο! Η απλή λύση είναι με πράξη επαναστατική που δημιουργεί δίκαιο, το ίδιο το Σύνταγμα, δημοψηφισματικά, να προβλέπει την ενψυχρώ αναθεώρηση της βασικής διάταξης με κύριο περιορισμό το χρόνο (π.χ. 25 χρόνια, όσα περίπου μιας γενιάς), αντί μιας βίαιης εσπευσμένης αλλαγής.

Με βουλή από κληρωτούς εκπροσώπους του λαού, δεν θα προέκυπτε πρόβλημα σαν το τρέχον, με αποκλεισμό κόμματος από εκλογές, ακόμη και αν το θέλει ο κυρίαρχος λαός. Μια κληρωμένη, όχι εκλεγμένη, βουλή μπορεί να εξαιρεί εκ των υστέρων άτομα με επιβαρυμένο ποινικό μητρώο, άνοια ή ό,τι άλλο έχει προαποφασιστεί. Αν κάποιος προσφέρει φόρους και τη ζωή του (θητεία) στο σύνολο δικαιούται να μετέχει στην απόφαση της νομής όλων αυτών. Η κλήρωση για την ηγεσία ως απρόβλεπτη, αυτοματική, αλλά ανθρώπινη  μέθοδος, είναι η μόνη που μπορεί να αντιμετωπίσει την απειλή της απάνθρωπης, αλλά προβλέψιμης, τεχνητής νοημοσύνης που επελαύνει, καθιστώντας την υπηρέτη, όχι δεσπότη μας.