ΤΑΞΗ ΜΕΤΑ

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 12 Ιανουαρίου 2023

“Λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν” (Σωκράτης, κατά Ξενοφώντα). Κριτήριο της τάξης είναι λοιπόν η χρησιμότητα. Εκτελώ ένα έργο. Όσο το κάνω επικρατεί το χάος, η αταξία. Η ευθύνη μου όμως δεν λήγει όταν τελειώσει το έργο. Παρά το νόμο της εντροπίας, που ορίζει ότι τα πάντα οδεύουν από την τάξη στην αταξία, η ανθρώπινη δραστηριότητα οδηγεί στη δημιουργία τάξης. Ο φυσικός νόμος όμως δεν παραβιάζεται. Διότι αναγνωρίζει πως σε ένα κλειστό σύστημα μπορεί να αυξάνεται η τάξη, αλλά στο περιβάλλον του αυξάνεται περισσότερο η αταξία. Κάθε έργο πρέπει να τελειώνει με τρόπο που η γύρω του αταξία είναι η μικρότερη δυνατή, πάντως τόση που να μην μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την παραπέρα δημιουργία.

Χάος λοιπόν με ύπαρξη σκοπού είναι τα χαρακτηριστικά της δημιουργίας, όσο διαρκεί η επιδίωξή του. Το δημιούργημα θα είναι χρήσιμο, θα διευκολύνει δηλαδή τις προσπάθειές μας τελικά για την επιβίωση και τη διαιώνιση του είδους μας. Όμως, η λήξη της προσπάθειας δεν σημαίνει πως πάμε για ανάπαυση. Θα κάνω κι άλλη δουλειά αργότερα. Πρέπει λοιπόν να τακτοποιήσω τα εργαλεία μου, για να τα βρω εύκολα όταν τα ξαναχρειαστώ. Στη διάρκεια της δημιουργίας δεν χρησιμοποιώ το σύνολο των υλικών που έχω, πάντα κάτι περισσεύει. Απόδοση 100% δεν υπάρχει. Αυτό το περίσσεμα τι θα το κάνω; Ένα είναι ότι μπορεί να έχουν περισσέψει πλίνθοι, ξύλα και κέραμος, που θα τα μεταχειριστώ όταν ξανακάνω άλλο κτίσμα. Θα έχουν απομείνει όμως και απορρίμματα, προφανώς άχρηστα, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον. Αυτά θα πρέπει να τα πετάξω εκεί όπου θα αρχίσουν να μεταβάλλονται και θα χρησιμοποιηθούν από άλλες οντότητες. Στο μηχανισμό που είναι το σώμα μας, η λειτουργία του σημαίνει παραγωγή πλήθους απορριμμάτων, διοξειδίου του άνθρακα, κοπράνων, ούρων, κλπ. Όλα αυτά, άχρηστα σε μένα, είναι χρήσιμα σε άλλα όντα. Τα κόπρανα και τα ούρα θα χρησιμοποιηθούν από μικροοργανισμούς που θα τα μεταβάλλουν σε κοπριά. Η κοπριά και το διοξείδιο του άνθρακα θα προσληφθούν από τα φυτά που θα παρασκευάσουν από αυτά υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες, βιταμίνες κλπ, από τις οποίες θα τραφούν ζώα και από τα οποία, μαζί και με τους καρπούς, θα τραφώ εγώ. Το κάθε περίσσευμα λοιπόν, μετά το τελείωμα του δημιουργήματός μου θα πρέπει να ταξινομηθεί κατάλληλα, καθένα στη θέση του, διότι κάποτε θα το χρειασθώ και θα πρέπει να το έχω στη διάθεσή μου έγκαιρα. Καλώ στο σπίτι μου να μου κάνουν κάποια μερεμέτια ένας ηλεκτρολόγος, υδραυλικός, μαραγκός, χτίστης κλπ. Ο σωστός τεχνίτης, όταν φύγει, θα έχει αφήσει όχι μόνο λειτουργικό ό,τι κατασκεύασε ή επισκεύασε, αλλά και το σπίτι μου καθαρό, όπως το βρήκε. Αν όχι, το ξέρει, δεν θα τον ξανακαλέσω να μου κάνει δουλειά.

Πριν από λίγες μέρες μου ήλθε μια ειδοποίηση από το κράτος μου ότι οφείλω ένα μεγάλο για τις δυνατότητές μου ποσό, για επαγγελματικά έσοδα που είχα πραγματοποιήσει πριν από 20 έτη. Καλά, μετά από 20 χρόνια, ακόμη κι αν δεν είχα πληρώσει ό,τι έπρεπε, δεν θα έχει παραγραφεί; Ακόμη και ο φόνος κάποτε παραγράφεται, νομικά ξεχνιέται. Όμως ο κυβερνήτης και ο νομοθέτης το είχαν προβλέψει. Στον κανόνα που αποφάσισαν πρόβλεψαν ότι αυτά δεν είχαν παραγραφεί. Ναι, αλλά μήπως είχαν κάνει λάθος στους υπολογισμούς; Ο πονηρός κυβερνήτης και νομοθέτης, πιεζόμενοι από επείγουσες οικονομικές ανάγκες, ανακάλυψαν τον πιο εύκολο τρόπο, να φορτώσουν το βάρος στα αδύναμα μέλη της κοινωνίας, τους συνταξιούχους. Αυτό έκαναν. Εγώ θα είχα πετάξει όλα τα τεκμήρια που υποστήριζαν την υπόθεσή μου, όπως τις φορολογικές δηλώσεις μου. Τα φορολογικά κέντρα πάντως με ενημέρωσαν πως ύστερα από τόσο διάστημα είχαν απαλλαγεί από τους όγκους της χαρτούρας που τους έπιαναν χώρο. Δεν χαρακτηρίζομαι από μεγάλη τάξη, έτσι που όχι σπάνια χάνω πράγματα. Όμως αυτή τη φορά, θυμήθηκα πως εκείνα τα παλιά έγγραφα που αφορούσαν το επάγγελμα που έχω διακόψει πριν από τόσα χρόνια δεν τα είχα πετάξει, αλλά τα είχα φυλάξει σε μια αποθήκη. Όσο και αν με είχαν βεβαιώσει ότι αυτά τα στοιχεία θα ήταν άχρηστα, εγώ τα είχα κάπου καταχωνιάσει, αντί να τα έχω διαθέσει για ανακύκλωση. Οι υπάλληλοι, ήταν εξυπηρετικοί. Μου εξήγησαν υπομονητικά, πως μπορώ να κάνω ένσταση στηριζόμενος στα παλιά έγγραφα· ότι αν δεν πληρώσω, θα γίνει κατάσχεση στην περιουσία μου· ότι αν δεν έχω ακίνητη περιουσία, θα επέμβουν στους τραπεζικούς μου λογαριασμούς, αφού στο κάτω κάτω η σύνταξη είναι η μόνη πηγή των εσόδων μου· ότι ακόμη κι αν σε τόσο διάστημα θα έχω πεθάνει (αυτό το δικαίωμα, να πεθάνω, κανένας δεν μπορεί να μου το στερήσει)  θα ζητηθούν τα ποσά από τους κληρονόμους μου κοκ. Η απόφαση τελικά ανακλήθηκε. Αυτή τη στιγμή όμως θέλω να επισημάνω πως μετά το τέλειωμα, τίποτε δεν έχει περατωθεί, αν δεν έχει αποκατασταθεί η τάξη που είχε διαταράξει η δημιουργία.

Το σημείο που θέλω να επιμείνω είναι ότι η επίτευξη ενός σκοπού δεν έχει περατώσει την προσπάθειά μου. Στη φύση δεν υπάρχει καμιά συνταγή για 100% απόδοση. Ο νόμος της εντροπίας ορίζει πως κάθε προσπάθεια για δημιουργία τάξης συνδέεται με μεγαλύτερη αύξηση της αταξίας στον περιβάλλοντα χώρο και χρόνο. Επομένως, η επίτευξη του σκοπού σημαίνει πως πρέπει να μεριμνήσω και για τη μείωση της αταξίας που παράλληλα δημιούργησα στο περιβάλλον μου. Δεν μπορώ να αντιμετωπίσω μια πανδημία, αν δεν μεριμνήσω και για τη μείωση της αταξίας στην οικονομία – και όχι μόνο – που θα είναι αποτέλεσμα της προσπάθειάς μου. Δεν μπορώ να αντιμετωπίσω την απειλή για την επικράτειά μας, αν δεν φροντίσω για το πώς θα καλυφθούν οι θυσίες που αναγκαστικά θα κάνω γι  αυτό το σκοπό. Δεν μπορώ να αποκαταστήσω τη μοναδική δημοκρατία που έχει καταργηθεί εδώ και 2,5 χιλιάδες χρόνια, αν δεν έχω προβλέψει πώς θα αντιμετωπίσω την αναστάτωση που θα συνοδεύει αυτή την αποκατάσταση. Η βασιλεία καταργήθηκε στη Γαλλία με τίμημα τεράστια αιματοχυσία. Ο καπιταλισμός καταργήθηκε στη Σοβιετική επανάσταση το ίδιο αιματηρά, αλλά δεν λήφθηκε μέριμνα για την αταξία που θα υπήρχε μετά την επιτυχία της επανάστασης. Δεν κατέληξε σε κατάργηση της ολιγαρχίας, αλλά σε αντικατάσταση του καπιταλιστικού ολοκληρωτισμού με έναν άλλο, προλεταριακό, ολοκληρωτισμό. Αναστάτωση για δημιουργία, ναι. Αλλά απαιτείται και μέριμνα για την αταξία που θα συνεπάγεται αναγκαστικά η διαδικασία της αναστάτωσης.

Advertisement