ΘΥΜΑ

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας.

Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 6 Οκτωβρίου 2022

Όταν γίνεται ένα έγκλημα, ψάχνομε να βρούμε το δράστη. Τα κριτήρια είναι ποικίλα, θετικά και αρνητικά. Θετικό είναι π.χ. αν το όπλο που χρησιμοποιήθηκε ανήκε στον ύποπτο, αν είχε συμφέρον αυτός να σκοτώσει το θύμα και άλλα. Αρνητικό είναι εξάλλου, το άλλοθι, δηλαδή όταν γινόταν το έγκλημα, ο ύποπτος βρισκόταν τεκμηριωμένα κάπου αλλού κλπ. Φιλοδοξώ να παρουσιάσω στα άρθρα μου κάποιες φιλοσοφικές αρχές, αλλά έρχεται η επικαιρότητα και με βιάζει να ασχοληθώ μ΄ αυτές. Και είδαμε στις μέρες μας το τρομερό έγκλημα της ανατίναξης του αγωγού αερίου από Ρωσία σε Ευρώπη. Ως συνήθως, ψάχνει όλος ο κόσμος να βρει ποιος διέπραξε τέτοιο έγκλημα, που όλοι συμφωνούν πως ήταν αποτέλεσμα δολιοφθοράς. Φυσικοί λόγοι, σεισμός, έκρηξη ηφαιστείου κλπ δεν υπήρχαν. Κι εγώ, όπως όλοι, αναρωτιέμαι. Φυσικά, η δύση κατηγορεί τους Ρώσους, οι Ρώσοι τους δυτικούς, συγκεκριμένα τις ΗΠΑ. Εγώ όμως συνηθίζω να σκέφτομαι ανάποδα (και η ανάποδη σκέψη είναι συνήθως λανθασμένη, αλλά μερικές φορές αποδεικνύεται κραυγαλέα σωστή). Αντί λοιπόν να αναρωτιέμαι ποιος είναι ο ένοχος, αναρωτιέμαι ποιος είναι το θύμα! Διότι αν βρούμε το θύμα ίσως διευκολυνθούμε να ανακαλύψουμε και τον ένοχο που θα είναι ανάμεσα σε εκείνους που είχαν συμφέρον να εγκληματήσουν.

Από την ανατίναξη του αγωγού δεν έχει να κερδίσει σπουδαία πράγματα η Ρωσία. Έτσι κι αλλιώς ο αγωγός υπολειτουργούσε με πολιτικές αποφάσεις. Η διακοπή διοχέτευσης του αερίου για εκβιαστικούς λόγους θα μπορούσε να είναι σημαντικό κίνητρο, αλλά αυτή μπορούσε να εφαρμοστεί χωρίς ανατίναξη του αγωγού. Εξάλλου, είχε προγραμματιστεί να σταματήσει η λειτουργία του μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια. Η Αμερική ασφαλώς είναι μακριά από την υπόθεση. Η Ευρώπη! Ναι αυτή είναι το θύμα. Χωρίς το αέριο, θα υποφέρουν τα πάνδεινα και η οικονομία της και οι λαοί της. Οι περιορισμένες ήδη ποσότητες ενέργειας που έπαιρναν από τη Ρωσία θα διακοπούν πλήρως. Οι ΗΠΑ; Αυτές είναι οι ιδιαίτερα κερδισμένες από το έγκλημα. Θα πουλούν στην Ευρώπη τη δική τους ενέργεια με τιμές δυσθεώρητες ανθρωπίνοις οφθαλμοίς. Ωφελημένοι θα είναι και οι διεθνείς πλοιοκτήτες, ανάμεσά τους και οι Έλληνες με το μεγάλο εμπορικό στόλο τους, αφού αυτοί θα μεταφέρουν την πολύτιμη ενέργεια. Ωστόσο, αυτοί απαλλάσσονται, διότι το έγκλημα ήταν τέτοιο που δεν είχε δυνατότητα να το εκτελέσει κάποιος ιδιώτης. Ή θα είναι ένα μεγάλο πανίσχυρο κράτος ή θα είναι τρομοκράτες με τη συγκάλυψη ενός ισχυρού κράτους. Ο εργαστηριακός έλεγχος δεν βοηθάει πολύ. Το ότι το όπλο ανήκε στον εγκληματία δεν αποκλείει να του το είχε κλέψει κάποιος άλλος και να το χρησιμοποίησε. Και η ανεύρεση εκρηκτικών υπολειμμάτων στην περιοχή δεν ωφελεί να βρούμε την προέλευσή τους, διότι τίποτε δεν αποκλείει να είχαν κλαπεί και να χρησιμοποιήθηκαν με σκοπό να ενοχοποιηθεί άλλος. Οι ΗΠΑ σε ανύποπτο χρόνο είχαν εκφρασθεί αντίθετες στη χρήση του αγωγού και είχαν εμποδίσει την ανάπτυξη αγωγών  (Nord Stream). Υπήρχε επομένως η ρητή δήλωσή τους ενάντια στους αγωγούς και στην πράξη ωφελούνται από την καταστροφή του. Θέλω να πω ότι είναι απίθανο να μάθουμε στο μέλλον αξιόπιστα ποιος ήταν ο ένοχος αυτού του εγκλήματος εναντίον εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Μια αντικειμενική εξεταστική επιτροπή αποκλείεται να βρεθεί και να είναι αμερόληπτη. Εκείνο όμως που είναι αναμφισβήτητα σαφές είναι ποιο είναι το θύμα: Η Ευρώπη!

Και τώρα έρχομαι να συζητήσω για ένα είδος αυτογκόλ. Η Ευρώπη έχει σαφείς ευθύνες για όσα σήμερα υποφέρει. Οι Ευρωπαίοι κουρασμένοι από δύο παγκόσμιους πολέμους με επίκεντρο την παλιά Ήπειρο, ήθελαν να ξαπλώσουν και να απολαμβάνουν την ησυχία και τη σιγουριά τους. Καταρχήν πήραν σα δεδομένο ότι απειλούνται από τον Κομμουνισμό και, επομένως από τη Σοβιετία. Η απειλή υπήρχε, έστω μικρή, αλλά από μέσα τους, αφού ως το ένα τέταρτο σχεδόν των πολιτών σε μερικά από τα κράτη τους (π.χ. Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα) ήταν φιλοκομμουνιστές. Όμως η Ρωσία υποφέρει μόνιμα από την απουσία λιμανιών. Τα βόρεια λιμάνια της παγώνουν το χειμώνα, στηρίζεται επομένως στις ανατολικές ακτές της και στις νότιες, στον Πόντο, και γι΄ αυτό είχε επανειλημμένα Ιαπωνορωσικούς και Τουρκορωσικούς πολέμους. Η Δύση ορθολογικά δεν την ενδιέφερε, διότι οδηγούσε σε άλλη στεριά, όχι σε λιμάνια. Εξάλλου, τους τελευταίους αιώνες υπέστη επανειλημμένες εισβολές δυτικών δυνάμεων στον τόπο της (Γαλλικών, Γερμανικών και άλλων), ενώ δεν είχε κάνει ποτέ απόπειρα επέκτασης προς τη Δύση, εκτός από τις συνοριακές συγκρούσεις που φυσικό είναι να υπάρχουν μεταξύ γειτόνων. Έτσι η Ευρώπη συγκρότησε με τις ΗΠΑ το αντικομμουνιστικό ΝΑΤΟ. Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού στη Ρωσία, όχι από ξένη επίθεση, αλλά από αποτυχία του συστήματος, θα ανέμενε κάποιος να διαλυθεί το ΝΑΤΟ. Όμως δεν διαλύθηκε, αποδεικνύοντας ότι δεν ήταν ένα αμυντικό σύστημα κατά του κομμουνισμού, αλλά περισσότερο ένα επιθετικό εναντίον της Ρωσίας. Η Ευρώπη όμως το απολάμβανε. Με δαπάνες κυρίως των ΗΠΑ είχε εξασφαλισμένη την άμυνά της, ενώ έστρεψε την πολιτική της στην οικονομική ανάπτυξη και στην επίτευξη μοναδικής εφαρμογής των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Σχημάτισε και την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε οικονομική κυρίως βάση, μεγάλο επίτευγμα, παραμερίζοντας εχθρότητες αιώνων μεταξύ των λαών της. Ο Χρυσός Αιώνας της Ευρώπης. Όμως, δεν ήταν όλα ρόδινα. Πρώτον, το ΝΑΤΟ δεν καλύπτει όλες τις χώρες της ΕΕ. Και δεύτερο, ανήκουν στο ΝΑΤΟ χώρες εκτός της ΕΕ. Άρα, τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ δεν συμπίπτουν. Αυτή την αλήθεια τη συνειδητοποιήσαμε εμείς στην περιοχή μας με τους γείτονές μας, αλλά οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να χάσουν την ησυχία τους. Όμως, να που ήλθε ο πόλεμος στην Ουκρανία να ξυπνήσει βίαια την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει την πολιτική του ΝΑΤΟ, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αποδεχόμενη να είναι το θύμα αυτής της σύγκρουσης. Το προφανές αποτέλεσμα είναι ότι η άλλοτε κραταιά, διαιρεμένη όμως, Ευρώπη, να είναι ο πτωχός συγγενής στην παγκόσμια οικογένεια. Ήδη από την προηγούμενη Αμερικανική κυβέρνηση είχε γίνει σαφές ότι, δικαιολογημένα, δεν μπορούν να σηκώνουν μόνες τους οι ΗΠΑ το φορτίο της Ευρωπαϊκής άμυνας και η ιδιοφυής καγκελάριος Μέρκελ υπέστη μπούλινγκ (νταϊλίκι) από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, τον κ. Τραμπ.

Πού καταλήγω; Τον ένοχο του εγκλήματος του αγωγού, δεν θα τον μάθουμε αξιόπιστα ποτέ. Ξέρομε όμως σίγουρα το θύμα του εγκλήματος, την Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει επιτέλους, έστω αργά, να χειραφετηθεί αμυντικά, πριν χάσει τον τομέα που ακόμη διατηρεί, τη σημαντική τεχνογνωσία της.

Advertisement