ΞΕΝΟΙ

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Ηπειρωτικός Αγών, 23 Σεπτεμβρίου 2022

“Πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε” (και φτωχοί και ξένοι, από το Δία μας έρχονται, Οδύσσεια). Ο ξένος είναι ιερός! Προστατεύεται από τον ξένιο Δία. Αλλά και στη Χριστιανική παράδοσή μας, ο Ιησούς τόνισε τη σημασία του να προστρέξεις σε καθένα που έχει ανάγκη. “Ἐφ’  ὃσον  ἐποιήσατε  ἑνί  τούτων  τῶν  αδελφῶν  μου  τῶν  ἐλαχίστων,  ἐμοῖ  ἐποιήσατε“.  Ισχύει ακόμη και αν ο ξένος είναι εκ προοιμίου εχθρός, όπως αν για τον Ιουδαίο είναι Σαμαρείτης. Η ιερότητα όμως της φιλοξενίας έχει δύο όψεις: Σεβασμό τόσο από τον οικοδεσπότη όσο και από το φιλοξενούμενο. Ο ξένος είναι άγνωστος, δεν μπορείς να ξέρεις εκ των προτέρων ποιες είναι οι προθέσεις του. Πάλι οι πρόγονοί μας δίνουν τα πρότυπα της συμπεριφοράς. Ο Δίας τιμώρησε στα Τάρταρα τον Ιξίωνα που σκότωσε το φιλοξενούμενό του, αλλά τιμώρησε και τις Δαναΐδες που καταχράστηκαν τη φιλοξενία που τους πρόσφεραν οι Αργείοι.

Παραδοσιακά οι Έλληνες είμαστε απόγονοι του Έλληνα, αδελφού του Γραικού και του Μακεδόνα, γιου του Δευκαλίωνα, εγγονού του Ιαπετού που είχε φτάσει ως εμάς από το Αραράτ, όπου η Βίβλος τον αναφέρει ως Ιάφεθ. Επιπλέον είχαμε μεγάλους ήρωες, μετανάστες. Ο Πέλοπας, από τον Καύκασο, έκανε μεγάλες απάτες, αλλά τελικά οι απόγονοί του, Αγαμέμνονας και Μενέλαος δόξασαν την Ελλάδα. Ο Κάδμος έφερε τα φοινικικά γράμματα (τα ονόματα των γραμμάτων μας είναι φοινικικά), και την εκτροφή βοοειδών, ενώ ήταν ο ιδρυτής των Θηβών. Διέπραξε κι αυτός τις ανομίες του και η θεία Νέμεσις ακολούθησε τους απογόνους του ως τον τραγικό Οιδίποδα. Ο Λυγκέας, Αιγύπτιος, έγινε βασιλιάς του Άργους. Πρέπει να το χωνέψουμε. Όλοι οι Έλληνες, όλοι οι άνθρωποι πάνω στη γη καλύτερα, είμαστε μετανάστες ή απόγονοι μεταναστών. Κανένας δεν φύτρωσε σα μανιτάρι από τη γη που είναι πατρίδα του. Η Ελληνική ταυτότητα προέρχεται βέβαια πρώτιστα, από την επίδραση της γεωγραφικής μοναδικότητας της πατρίδας μας που διαμορφώνει επαγγέλματα και αντίστοιχες συνήθειες, αλλά και από το μπόλιασμα των ξένων σε όλη την ιστορία μας. Η διεθνής ανθρωπιστική στάση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους διεθνείς κανόνες του ασύλου, συμβαδίζουν με την Ελληνική παράδοση.

Ποτέ, ωστόσο, δεν ξέρεις τις προθέσεις και τη μελλοντική συμπεριφορά οποιουδήποτε, ιδίως βέβαια αν είναι ξένος. Υπάρχουν όμως κάποια αδρά κριτήρια, π.χ. αν είναι ένοπλος. Οι Έλληνες δεν άνοιξαν τα σύνορά τους να περάσει ελεύθερα οποιοσδήποτε οπλισμένος, από την εποχή των Μηδικών πολέμων ως την εισβολή των ορδών του B. Mousolini. Υπήρξαν βέβαια περίοδοι που οι πληρεξούσιοι κυβερνήτες μας δέχθηκαν να εγκατασταθεί στον τόπο μας ξένος στρατός, που δεν ήταν πάντοτε αβλαβής. Είναι όμως αυτές εξαιρέσεις μάλλον παρά ο κανόνας, ενώ είχαν και αγαθές συνέπειες.

Όλη αυτή η αναδρομή στη μυθολογία και στην ιστορία μας, η παράδοσή μας, δείχνει ότι, ναι, οφείλομε να είμαστε ανοιχτοί στους ξένους, πάντοτε όμως με κάποιον έλεγχο που εξασφαλίζει την αμοιβαιότητα στην ιερότητα της φιλοξενίας. Πριν από λίγες δεκαετίες άνοιξαν τα σύνορά μας με την Αλβανία. Είχε πέσει εκεί το ολοκληρωτικό καθεστώς, που κρατούσε στις φυλακές κάθε αντιφρονούντα, θεωρήσαμε ότι, επομένως, κάθε κρατούμενος ήταν εχθρός του ολοκληρωτικού καθεστώτος, αλλά εκεί, κρατούνταν στις φυλακές και κανονικοί κακοποιοί. Δεχθήκαμε ανεξέλεγκτα όλους. Ακολούθησε μια κατακόρυφη αύξηση της εγκληματικότητας στον τόπο μας. Παρά ταύτα, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, το αποτέλεσμα πρέπει να θεωρηθεί θετικό. Η εγκληματικότητα ελέγχθηκε στα συνηθισμένα επίπεδα, ενώ οι Αλβανοί συνέβαλαν στην κατασκευή μεγάλων εθνικών έργων.

Σήμερα αντιμετωπίζομε μια πρωτοφανή συνάθροιση ξένων που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα μας. Στην πλειονότητά τους έχουν φύγει από την πατρίδα τους κυνηγημένοι. Είτε άμεσα από πολέμους, είτε έμμεσα από ανέχεια που απειλεί τη ζωή τους. Είναι απελπισμένοι. Ο απελπισμένος είναι αποφασισμένος. Οι Δαναΐδες είχαν απειλήσει τους Αργείους πως, αν δεν τους έδιναν άσυλο, θα αυτοκτονούσαν ομαδικά, φέρνοντας την κατάρα των θεών στον τόπο. Κι εμείς, μπροστά στο πραγματικό πρόβλημα, για το οποίο δεν έχομε καμιά ευθύνη, τι κάνομε; Αν έρχονται από χώρα όπου τεκμηριωμένα κινδυνεύουν ζητώντας άσυλο, ούτε συζήτηση, πρέπει να τους το παράσχουμε. Υπάρχουν διεθνείς κανόνες. Παράδειγμα, οι Τούρκοι αξιωματικοί που κατηγορούνται για προδοσία. Είναι οι προερχόμενοι από χώρες με εξωτερικό ή εμφύλιο πόλεμο. Αν έρχονται με σκοπό να πάνε να εγκατασταθούν σε κάποιαν άλλη χώρα στην Ευρώπη, υπάρχει κάποια τεκμηρίωση ότι η χώρα προορισμού θα τους δεχθεί; Υπάρχουν όμως και εκείνοι που θα ήθελαν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα για απροσδιόριστο διάστημα, ίσως και μόνιμα. Αυτό σημαίνει να εργασθούν, να παραγάγουν κοινωνικά χρήσιμο έργο, να πληρώνουν φόρους κλπ. Αυτοί, αν τελικά επιστρέψουν στην πατρίδα τους θα είναι οι καλοί (ή κακοί, ανάλογα με τη δική μας συμπεριφορά), πρεσβευτές της Ελλάδας στον τόπο τους και διεθνώς. Στο μεταξύ όμως οφείλομε να είμαστε καλά προετοιμασμένοι για την υποδοχή τους.

Η χώρα μας έχει πολλές ανάγκες. Τις ικανοποιούμε με ελεημοσύνες και δάνεια από τους εταίρους μας. Δεν είναι ο καλύτερος τρόπος. Μπορούμε άραγε μόνοι μας; Όπου υπάρχουν ανάγκες, αυτές καλύπτονται με τους διαθέσιμους πόρους και την τεχνογνωσία μας. Πόροι είναι η χώρα μας: Γη, θάλασσα, άνεμοι, ήλιος. Είναι ακόμη τα κεφάλαια και η εργασία των κατοίκων. Κεφάλαια μπορούμε να δανεισθούμε ή να προσελκύσουμε με διαπραγματεύσιμα ανταλλάγματα. Εργαζόμαστε περισσότερο από άλλους λαούς της Ευρώπης (1363 ώρες ετησίως Γερμανία, ως 2035 ώρες Ελλάδα). Όμως αυτό δεν αρκεί. Ένας λόγος είναι ότι έχομε εγκαταλείψει τους γηγενείς πόρους μας που αναφέρθηκαν, καθώς η απόδοσή τους είναι βραχυπρόθεσμα χαμηλή. Μακροπρόθεσμα όμως είναι πολύ μεγάλη, διότι είναι ανεξάντλητοι και δεν εγκαταλείπουν τοξικά κατάλοιπα που έχει επιπρόσθετο κόστος η εξουδετέρωσή τους. Οι ξένοι, αν έλθουν, μπορούν να διοχετευθούν σε τέτοιες ασχολίες, στα εγκαταλειμμένα ορεινά χωριά και ερημονήσια μας. Δεν θα πάρουν δουλειές των Ελλήνων, θα κάνουν εκείνες που εμείς αρνιόμαστε να κάνουμε, να παραγάγουν φυσική και βιολογική ενέργεια σε χέρσα εγκαταλειμμένη γη, να περιποιούνται ηλικιωμένους και νήπια κλπ. Παράλληλα, ένα σωστό σύστημα παιδείας μπορεί να τους φυτέψει τη δική μας Ελληνική παιδεία. Η εμπειρία με τους Αλβανούς μετανάστες είναι γενικά θετική. Μερικοί “ξένοι” μάλιστα, εξελληνισμένοι, έχουν δοξάσει διεθνώς με υπερηφάνεια, την πατρίδα μας, ιδίως στον αθλητικό χώρο. Για την επόμενη γενιά, δεν το συζητώ. Θέλουν να είναι, και είναι, Έλληνες. Ο προγραμματισμός της υποδοχής τους δεν χρειάζεται την άδεια κανενός. Βρίσκεται στην αρμοδιότητα των πολιτικών μας και στη δική μας καλή διάθεση (που ενίοτε λείπει).

Advertisement