ΣΟΒΑΡΟΣ

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Ηπειρωτικός Αγών, 27 Αυγούστου 2022

Σοβαρός είναι κάποιος σημαντικός, με κύρος ή που έχει συνέπειες, ο προσεκτικός, όχι επιφανειακός, χωρίς αστεία (Βικιλεξικό). Λίγο αόριστος μου φαίνεται ο ορισμός. Για παράδειγμα, τίποτε δεν εμποδίζει, νομίζω, ένας σοβαρός άνθρωπος να κάνει χιούμορ. Τι ακριβώς εννοώ εγώ μ΄ αυτή τη λέξη;

Γεννιόμαστε με κάποια εφόδια, ανατομικά και φυσιολογικά, που καθορίζονται από την προίκα μας, που κληρονομήσαμε από το είδος μας και τους γονείς μας. Πάνω σ΄ αυτή τη βάση, από την πρώτη στιγμή που γεννιόμαστε αρχίζομε να σχηματίζουμε εξαρτημένα αντανακλαστικά, δηλαδή, να συνηθίζουμε, να μαθαίνουμε. Αυτά αθροίζονται όσο μεγαλώνομε και απ΄ αυτά διαμορφώνεται η συμπεριφορά μας. Το ολοκλήρωμα αυτής της συμπεριφοράς, δηλαδή ο συνηθισμένος τρόπος που φερόμαστε, αντανακλά την προσωπικότητά μας. Είναι αυτή το σύνολο των ιδιαίτερων ψυχικών και πνευματικών χαρακτηριστικών και των τρόπων συμπεριφοράς ενός ατόμου. Ένα από τα στοιχεία της προσωπικότητας, είναι η σοβαρότητα του ατόμου.

Η σοβαρότητα στηρίζεται κυρίως στο λογικό στοιχείο της ανθρώπινης ψυχής. Τα άλλα δύο είναι το συναισθηματικό και το βουλητικό. Αυτό που κυρίως χαρακτηρίζει το σοβαρό άνθρωπο είναι ότι στη συμπεριφορά του βαραίνει πολύ το μέλλον, όχι μόνο το παρελθόν και το παρόν. Τα ζώα ενεργούν ανάλογα με τα εξωτερικά ερεθίσματα που δέχονται και τις εσωτερικές, σαν ταλαντώσεις, ωθήσεις τους. Αντιδρούν π.χ. απομακρυνόμενα από επώδυνα ερεθίσματα, αλλά και υπείκοντας σε περιοδικές επιθυμίες που δεν προκαλούνται από εξωτερικά σήματα, όπως είναι η πείνα, η δίψα κλπ. Αυτά όλα είναι αιτίες του τρόπου που φερόμαστε και μας ωθούν από το παρόν και το παρελθόν. Οι άνθρωποι όμως, με τον αναπτυγμένο Λόγο μας, φερόμαστε και ελκόμενοι από ένα σκοπό, που είναι βέβαια μελλοντικός. Και αυτό είναι, νομίζω, το κρίσιμο στοιχείο της σοβαρότητας. Το ψάρι, πεινώντας, βλέπει το δόλωμα και το τρώει, έτσι που πιάνεται στο αγκίστρι. Κάπως έτσι συμπεριφέρονται και οι περισσότεροι άνθρωποι. Οι σοβαροί όμως σκέφτονται τι θα γίνει μετά. Και με αυτή τη στάση, βλέπουν με καχυποψία κάθε δόλωμα κι έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να το αποφύγουν.

Η σοβαρότητα είναι χαρακτηριστικό όχι μόνο κάποιων ατόμων, αλλά και κοινωνιών. Όταν ήμουν μικρός, αλλά και ως την ώριμη ενηλικίωσή μου, έβλεπα χαλάσματα στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τη Σύρο, και σημάδια βλημάτων σε μεγάλους τοίχους. Ο παππούς μου μού είχε πει πως είχαν γίνει από το Χαμιδιέ. Αυτό ήταν ένα Τουρκικό ελαφρύ θωρηκτό-καταδρομικό που τον Ιανουάριο 1913 είχε έλθει μέσα στη νύχτα στη Σύρο και τη βομβάρδισε, χωρίς κανένας να το εμποδίσει. Έτυχε όμως τότε να έχουμε μια σοβαρή κυβέρνηση – σπάνιο γεγονός στον τόπο μας. Αν το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ ερχόταν να το αντιμετωπίσει, θα έμενε αφύλακτος ο Ελλήσποντος και ο Οθωμανικός στόλος θα μπορούσε να βγει ανενόχλητος στο Αιγαίο. Η κυβέρνησή μας τότε δεν κατάπιε το δόλωμα. Τα τελευταία χρόνια, κάποιος μικρόνους, χωρίς την άδεια της κυβέρνησης, ύψωσε την Ελληνική σημαία στα Ίμια, που αμφισβητούσαν την Ελληνικότητά τους οι Τούρκοι. Αυτοί έστειλαν το στόλο τους. “Να κάνουμε απόβαση;” ρώτησαν τον Ντεμιρέλ. “Είναι κανένας πάνω στο νησί;”, αντιρώτησε αυτός. “Όχι!”. “Τότε κάνετε απόβαση”. Σε καιρό ειρήνης ένας μόνο κάτοικος μπορεί να κρατήσει το νησί. Ο δυνάμεις μας μπορούσαν τότε να επέμβουν και είχαν σαφή υπεροπλία. Όμως η στρατιωτική απάντησή μας θα σήμαινε γενικευμένο πόλεμο και γι΄ αυτόν δεν είμαστε προετοιμασμένοι. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας τότε δεν σήκωναν το τηλέφωνο, οι Αμερικανοί όμως επεμβήκανε και επήλθε αποτροπή του πολέμου, με μια κατάσταση όπως ήταν πριν από το επεισόδιο. Μόνο που αυτή τη φορά η αμφισβήτηση της κυριότητας των Ιμίων από Τουρκική έγινε διεθνής. Ο τότε πρωθυπουργός ευχαρίστησε επίσημα τους Αμερικανούς και κατηγορήθηκε από πολλούς μετά, ιδίως αντιπολιτευόμενους και στρατιωτικούς κύκλους, για το δισταγμό του να απαντήσουμε στους Τούρκους όπως τους άξιζε. Κρίνετε τώρα σεις το βαθμό σοβαρότητας.

Προβλήματα ανάλογα αντιμετωπίζομε και σήμερα, που δεν είναι μόνο στρατιωτικά, αλλά και οικονομικά. Δε μιλώ μόνο για τις προκλήσεις των Τουρκικών αεροπλάνων που πετούν πάνω από τα Ελληνικά εδάφη μας και κάνουν έρευνες μέσα στην ΑΟΖ του τόπου μας. Όταν η τιμή της βενζίνης έχει πολλαπλασιαστεί, συμπαρασύροντας τα πάντα σε άνοδο των τιμών, έτσι που για να φάμε ψωμάκι πληρώνομε σχεδόν τα διπλάσια από όσο πριν από λίγους μήνες, και όταν με την δικαιολογημένα αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών είναι πιθανό να αναγκαστεί η κυβέρνηση να καταφύγει σε πρόωρες εκλογές, ο πειρασμός για παροχές είναι μεγάλος. Πόσο αντέχει η σοβαρότητα της κυβέρνησης; Σκέφτομαι, αλλά μπορεί να κάνω και λάθος. Η ευθύνη του άφρονος που ύψωσε ανεύθυνα τη σημαία μας στα Ίμια είναι τεράστια και είχε δυσάρεστες συνέπειες. Όχι μόνο διεθνοποιήθηκε η αμφισβήτηση των Ιμίων, αλλά και αυξήθηκε η εξάρτησή μας από τη Μεγάλη Δύναμη. Τώρα; Παρακαλώ, σκεφτείτε, και μην επηρεαστείτε από τη δική μου σκέψη. Ηθικά σκεπτόμενος, λέω ότι κάναμε άριστα που στείλαμε ανθρωπιστική βοήθεια στους Ουκρανούς. Ίσως θα έπρεπε και μεγαλύτερη, διότι αυτή σώζει ζωές. Η αποστολή όμως όπλων μάς δημιούργησε εχθρό μια μεγάλη δύναμη που σ΄ αυτήν, πριν από 200 χρόνια, μαζί με την Αγγλία και τη Γαλλία χρωστάμε την απελευθέρωσή μας από τους Οθωμανούς. Τέτοια απρόκλητη εχθρική στάση εκ μέρους μας δυσκολεύει σήμερα ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες ενεργειακής βοήθειας από τον εχθρό που κατασκευάσαμε, με όλες τις οικονομικές συνέπειες. Άσε που θέτει σε κίνδυνο τους Έλληνες που κατοικούν εκεί (Μαριούπολη κλπ).

Η αντιπολίτευσή μας συναγωνίζεται επάξια την κυβέρνηση, μάλλον την υπερφαλαγγίζει, σε λαϊκισμό. “Δώστε στο λαό που πεινάει!”, κραυγάζει. Κι ύστερα; “Θα αναγκαστούν να μας βοηθήσουν οι εταίροι μας!”, είναι η λογική της. Το ότι το αγκίστρι θα χωθεί πιο βαθιά μέσα μας δεν φαίνεται να απασχολεί τους πολιτικούς μας.

Σε σημαντικό βαθμό βέβαια δεν φταίνε οι πολιτικοί, αλλά και ο λαός που δε θέλει να χάσει τη βολή του. Η σχέση όμως είναι καθαρά πελατειακή. Οι πολιτικοί δηλαδή δεν κάνουν ό,τι θέλει ο δήμος, αλλά ό,τι θέλουν οι ψηφοφόροι τους, που είναι μια οργανωμένη μειοψηφία. Η δημοκρατική διέξοδος, υπενθυμίζω, είναι δύο ειδών. Για τα μεγάλα θέματα, που δεσμεύουν την πατρίδα μας για πολλά χρόνια, η λύση είναι το δημοψήφισμα, αφού έχει προηγηθεί εξαντλητική συζήτηση στη βουλή και στην κοινή γνώμη. Για πιο καθημερινά θέματα, η λύση είναι η απόφαση της βουλής, όπου οι βουλευτές πρέπει να είναι κληρωμένοι και όχι εκλεγμένοι. Η επιλογή των βουλευτών με κλήρωση αποκλείει προφανώς την πελατειακή σχέση, που αποτελεί προτροπή στο λαϊκισμό. Σοβαρότητα, κύριοι!

Advertisement