ΑΝΕΥΘΥΝΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 11 Αυγούστου 2022

Έγκριτα διεθνή περιοδικά (π.χ. NEJM, 18.05.22) επισημαίνουν τον κίνδυνο που εντάθηκε με την τρέχουσα πανδημία. Κάποιοι γιατροί παρουσιάζονται στα ΜΜΕ και εκθέτουν τις απόψεις τους, που συχνά έχουν ανεπαρκή τεκμηρίωση, π.χ. δεν μπορούν να παρουσιάσουν κάποιο δημοσιευμένο άρθρο που να τις υποστηρίζει με ιατρική σε τεκμηριωμένη βάση. Τα άρθρα επισημαίνουν την ευθύνη όχι μόνο των συγκεκριμένων γιατρών, αλλά και εκείνη των ιατρικών οργανώσεων που δεν παρεμβαίνουν με πειθαρχικά μέσα για να προφυλάξουν το κοινό. Τέτοιες οργανώσεις οφείλουν να είναι αμιγώς επαγγελματικές, μη κυβερνητικές, μη ιδιωτικές, μη κερδοφόρες. Για το συγκεκριμένο θέμα θεωρείται, στις ΗΠΑ τουλάχιστον, ότι τέτοιες οργανώσεις μπορούν να δίνουν την άδεια για την άσκηση του επαγγέλματος, και τη συνέχισή της με βάση κάποια περιοδική αξιολόγηση. Η απλούστερη από αυτές είναι οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, οι οποίες πρέπει να συντάσσονται από πανεπιστημιακούς και μη και δίνουν έμφαση όχι τόσο στη σωστή απάντηση, όσο και στις λανθασμένες επιλογές που εκτρέπουν από την ορθή απάντηση. Αποφεύγονται τέτοιες απαντήσεις που είτε είναι καταφανώς, με πρώτη ματιά, λανθασμένες είτε υπάρχουν κάποια διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα που υποδηλώνουν ότι μπορεί και να είναι σωστές. Το τι είναι σωστό και τι είναι λάθος δεν είναι πρόβλημα του τι πιστεύουν οι περισσότεροι. Η δημοκρατική διαδικασία αφορά τη βούληση του λαού, όχι τις υπάρχουσες γνώσεις οι οποίες στηρίζονται στην επιστημονική τεκμηρίωση και ασφαλώς πρέπει να λαμβάνονται τελικά υπόψη για τη λήψη απόφασης.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ιατρικό. Αφορά όλα τα επαγγέλματα. Όσο επικίνδυνο είναι να εφαρμόζει ένας γιατρός μια μη τεκμηριωμένη αγωγή σε έναν άρρωστο – και, αν πάει κάτι στραβά, έχουν ευθύνη τόσο αυτός όσο και το αρμόδιο επαγγελματικό όργανο – άλλο τόσο επικίνδυνο είναι να χτίζει ένας μηχανικός μια πολυκατοικία χωρίς να εφαρμόζει τους δέοντες κανονισμούς – και τότε, αν το κτήριο καταρρεύσει, ευθύνη έχουν τόσο ο μηχανικός όσο και το αρμόδιο επαγγελματικό όργανο.

Η κοινωνία αποτελείται από ρόλους που είναι ιεραρχημένοι. Καθένας έχει καθήκοντα πολλαπλά και αυτά μπορούν κάποτε να συγκρούονται. Κάποιο είναι ισχυρότερο. Κάθε επαγγελματίας έχει καθήκοντα απέναντι στον εργοδότη του (κράτος, ιδιώτης, κοινό) απέναντι στους συναδέλφους του και απέναντι στον πελάτη του, τον καταναλωτή. Από τα τρία καθήκοντα, πρωτεύον είναι εκείνο προς τον αποδέκτη της εργασίας του. Χωρίς αυτόν, επάγγελμα δεν υπάρχει. Και τώρα προκύπτουν δυσκολίες. Οι επαγγελματικές οργανώσεις είναι δύο ειδών: συντεχνιακές και συνδικαλιστικές. Και οι δύο αποβλέπουν στην προστασία του επαγγέλματος. Όμως στις συντεχνιακές, όταν κάποιο μέλος τους παραβεί τους κανόνες, το επαγγελματικό όργανο προσπαθεί να συγκαλύψει την πράξη του, ώστε ούτε αυτό να τιμωρηθεί ούτε το επάγγελμα να κατηγορηθεί. Αντίθετα, στις συνδικαλιστικές, όταν ένα μέλος τους παραβεί τους κανόνες, επιλαμβάνεται το πειθαρχικό συμβούλιο και του επιβάλλει τα προβλεπόμενα περιοριστικά μέτρα. Η σχέση μεταξύ συντεχνίας και συνδικαλισμού θυμίζει τη σχέση μεταξύ όχλου και δήμου. Ο δήμος είναι ένα πολιτικό σώμα λαού συγκροτημένο με κανόνες που καθορίζουν αυστηρά ποιος έχει το δικαίωμα να συγκαλέσει το λαό, ποια θέματα είναι να συζητήσει ο λαός και πώς θα πάρει τις αποφάσεις του. Όχλο ονομάζομε συνήθως τον ανοργάνωτος λαό. Απλά μιμείται ο ένας τον άλλον, όπως σε μια αγέλη, ακολουθώντας τον πρώτο τυχόντα δημαγωγό. Τίποτε δεν αποκλείει ο ίδιος λαός να συμπεριφέρεται άλλοτε σαν όχλος άλλοτε σα δήμος. Όπως τίποτε δεν αποκλείει οι ίδιες πέτρες να οικοδομήσουν ένα καθεδρικό ναό ή ένα οίκο ανοχής. Ο δήμος, είναι ένα υπεύθυνο σώμα, όπως ο συνδικαλισμός. Ο όχλος είναι ανεύθυνος απέναντι στο σύνολο του λαού, όπως είναι η συντεχνία.

Ισχυρή συνδικαλιστική οργάνωση είναι απαραίτητη και για εθνικούς λόγους, ιδιαίτερα στην πατρίδα μας. Η μοναδικά ανομοιόμορφη εικόνα της πατρίδας μας καθόρισε από αρχαιότατους χρόνους τα χαρακτηριστικά του Ελληνισμού. Ευνόησε πάντοτε τις μικρές πολιτείες, που, ενώ είχαν ισχυρά ενωτικά στοιχεία (π.χ. κοινή γλώσσα, θρησκεία, έθιμα κλπ) οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν άλλοτε μιμητικές, άλλοτε συμπληρωματικές (π.χ. εμπόριο) και, όχι σπάνια, συγκρουσιακές. Σήμερα, οι ποικίλες περιοχές της Ελλάδας έχουν ενωθεί σε ενιαίο κράτος. Οι τοπικές ανάγκες όμως δεν λείπουν και δεν είναι ίδιες. Άλλα τα χαρακτηριστικά της Κρήτης, άλλα της Θράκης κλπ. Και οι αποσχιστικές τάσεις, που δυνητικά κάποιοι κατά καιρούς μπορεί να υποδαυλίζουν είναι υπαρκτές. Όταν π.χ. οι Μακεδόνες απαιτούν δικό τους υπουργείο, όταν άλλες περιφέρειες στον τόπο μας δεν έχουν, αυτό δείχνει μια εξαίρεση του τόπου. Εξάλλου, υπάρχουν εύφορες περιοχές, που οι κάτοικοι δεν μπορούν να ανέχονται να είναι τροφοδότες των φτωχότερων περιοχών. Η ιδιαιτερότητα των τοπικών συνθηκών είναι αναγκαία, αφού διαφορετικές είναι οι ανάγκες σε κάθε τόπο. Μεγαλύτερη έμφαση όμως για τοπική αυτοδιοίκηση, με περισσότερες δικαιοδοσίες της, θα εντείνει τυχόν λανθάνουσες αποσχιστικές τάσεις. Τη λύση μάς την υποδεικνύουν, όπως πάντα, οι πρόγονοί μας. Αρκεί να ανοίξουμε τα μάτια μας και το πνεύμα μας να τη δεχτούμε. Ο μεγάλος βασιλιάς των Αθηναίων, ο Ίωνας, χωρίς να άρει τη διαίρεση σε δήμους του Κέκροπα, έκανε δεύτερη διαίρεση, σε φυλές, στηριγμένη στην επαγγελματική ενασχόληση, δίνοντάς τους ονόματα ευγενών προγόνων. Οι Γελέωνες (Γελέων γιος του Ίωνα) ήταν κτηματίες, γεωργοί. Οι Όπλητες (από τον Όπλητα) ήταν οι εκτροφείς μεγάλων ζώων με οπλές, άλογα και βόδια. Οι Αιγικορείς (από τον Αιγικορέα) έβοσκαν βέβαια γιδοπρόβατα. Και οι Αργαδείς (από τον Αργάδη) ήταν οι εργάτες, τεχνίτες κλπ). Σήμερα, ο Ηπειρώτης εργαζόμενος θα αισθάνεται βέβαια αλληλεγγύη με τους άλλους Ηπειρώτες, λόγω εντοπιότητας, αλλά και με τους εργαζόμενους της υπόλοιπης Ελλάδας, καθώς θα έχουν κοινά συμφέροντα έναντι των εργοδοτών τους, που πάλι θα έχουν κοινά συμφέροντα με όλους τους εργοδότες παντού πάνω στην πατρίδα μας.  

Η ενίσχυση του συνδικαλισμού, χωρίς χειραγώγησή του από το κράτος, ιδιώτες ή κερδοσκόπους, με δικαιοδοσίες σημαντικές πάνω στα μέλη τους, έχει πολλαπλά πλεονεκτήματα. Αυτά είναι αφενός επαγγελματικά, ώστε να λειτουργεί καλύτερα το κράτος μας και αφετέρου εθνικά, ώστε να ενισχύει την ενότητα των ποικίλων περιοχών. Η διεθνής εμπειρία μπορεί να μας προσφέρει στοιχεία για το πώς θα είναι οι κανονισμοί τέτοιων επαγγελματικών οργανώσεων. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίζεται πάντοτε η ιδιαιτερότητα του τόπου μας, που από τα μυθικά χρόνια, ως την επανάσταση του 1821 τόνιζε την ισχύ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σ΄ αυτήν, με έμφαση στις μικρές κοινωνίες, η καθημερινή φυσική επαφή των πολιτών μεταξύ τους τονίζει τον αυτόματο έλεγχό τους, χωρίς την παρέμβαση της κρατικής δικαιοσύνης, που όχι σπάνια, δεν συνάδει με την ηθική.

Advertisement