Δημήτρης Α. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com
Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 3 Φεβρουαρίου 2022
Όχι σπάνια, έξυπνοι (ή εξυπνάκηδες) φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι επιστρατεύουν την ειρωνεία (αντί να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις). Ο Μητσοτάκης (ή οποιοσδήποτε εκάστοτε πρωθυπουργός) φταίει που έπεσε χιόνι, που έγιναν πλημμύρες, πυρκαγιές, πανδημίες και θάνατοι! Φυσικά δεν φταίει η πολιτεία και οι εκάστοτε πρωθυπουργοί για της θεομηνίες που απροειδοποίητα ενσκήπτουν. Όμως, προσοχή, η ευθύνη των εκάστοτε κυβερνήσεων είναι μέγιστη όταν δεν έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν, αν γίνεται, και αντιμετωπίσουν, τα όσα απροσδόκητα μας επιφυλάσσονται.
Υπάρχουν ασφαλώς προβλήματα. Κάποιες θεομηνίες συμβαίνουν τακτικά, άλλες πολύ σπάνια. Όλες όμως είναι με λιγότερο ή μεγαλύτερο σφάλμα προβλέψιμες στο χρόνο και στον τόπο που θα συμβούν. Χιόνι μπορεί να ρίχνει κάθε χρόνο. Χιονόπτωση όμως που να εμποδίζει τις συγκοινωνίες και να καταργεί το ηλεκτρικό ρεύμα γίνεται πολύ πολύ αδρά κάθε 10 χρόνια. Δεν μπορούμε να τη σταματήσουμε. Μπορούμε όμως να έχουμε σχέδια για το πώς θα αντιμετωπισθούν τα προβλήματα στο συντομότερο δυνατό χρόνο. Έτοιμοι καθαριστήρες των οδών, τοποθέτηση των συρμάτων της ΔΕΗ σε ασφαλείς θέσεις, υπηρεσίες για την άμεση αντιμετώπιση των ατόμων που κινδυνεύουν κλπ. Τους σεισμούς δεν μπορούμε να τους προβλέψουμε με ακρίβεια. Ξέρομε όμως ότι κάποιες περιοχές είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς, ενώ ισχυροί σεισμοί συμβαίνουν σ΄ αυτές κάθε 30-50 χρόνια. Να τους προλάβουμε δεν μπορούμε. Οι κανονισμοί δόμησης όμως μπορούν να θεσπισθούν. Με την ευκαιρία, να θυμίσω πως στην πατρίδα μας εδώ και λίγες δεκαετίες έχομε αυστηρούς αντισεισμικούς κανονισμούς δόμησης, ανθεκτικούς σε πολλά Ρίχτερ. Δε θυμάμαι ποια κυβέρνηση τους θέσπισε. Ούτε θυμάμαι να προβλήθηκε από τους έξυπνους δημοσιογράφους και τους τότε αντιπολιτευόμενους ο έπαινος στην οποιαδήποτε τότε κυβέρνηση για το έργο της. Τις πλημμύρες δεν μπορούμε να τις εμποδίσουμε. Ξέρομε όμως πολύ καλά πού μπορούν να συμβούν και γίνονται σχεδόν κάθε χρόνο. Κι όμως οι διαδοχικές κυβερνήσεις ανέχονται την αυθαίρετη δόμηση σε τέτοιες περιοχές. Το ίδιο ξέρομε πως οι πυρκαγιές γίνονται τους θερινούς μήνες, ιδιαίτερα στα γερασμένα δάση. Κι όμως ανεχόμαστε την αυθαίρετη δόμηση σ΄ αυτές τις περιοχές. Και δεν επιβάλλομε τη νεαροποίηση του δάσους, απαλλάσσοντάς το τό χειμώνα από τα ξερά. Κι ανεχόμαστε να αποδασώνονται οι καμένες περιοχές, για να γίνουν βοσκότοποι ή τσιμέντο, αντί να γίνεται άμεση αναδάσωση, πριν οι χείμαρροι παρασύρουν τα χώματα. Δεν ξέρομε να φταίνε κάποιοι για την τρέχουσα πανδημία. Όμως, αντί να αναζητούμε το φταίχτη της, αν υπάρχει, και να τον τιμωρήσουμε παραδειγματικά, αφού αυτό δεν θα σταματήσει την διάδοσή της, τι κάνουν οι κυβερνήσεις; Πώς μειώνουν τη διάδοση της νόσου; Φρόντισαν την αραίωση του πληθυσμού, κύριο παράγοντα για τη διάδοση των επιδημιών; Δεν είδα να γίνεται πουθενά στον κόσμο. Φρόντισαν εκ των προτέρων να έχουν ετοιμότητα με επάρκεια των ΜΕΘ για υποδοχή των βαριών περιπτώσεων; Πώς επέβαλαν μάσκες, εμβολιασμούς, κλείσιμο χώρων εργασίας και διασκέδασης, χωρίς να θίγουν ατομικά δικαιώματα;
Φταίνε μόνο οι κυβερνήσεις; Ασφαλώς όχι. Η εκάστοτε αντιπολίτευση προβάλλει με εξίσου εξυπνάκικο τρόπο όλα τα παραπάνω που δεν έγιναν, λησμονώντας ότι σε μεγάλο βαθμό οι θεομηνίες έρχονται χωρίς ανθρώπινη ευθύνη και ότι η αντιμετώπισή τους ανήκει σε διαδοχικές κυβερνήσεις της ίδιας πολιτείας. Φταίει λοιπόν η πολιτεία; Δεν φταίνε οι πολίτες; Όταν ο άλλος χτίζει αυθαίρετα ή αρνείται να εμβολιασθεί, φταίει η πολιτεία; Αυτό είναι το επιχείρημα των εκάστοτε υπεύθυνων κυβερνήσεων. Από δω και πέρα είναι ευθύνη του καθενός!
Ε, όχι. Όλα τα παραπάνω και άλλα μπορούν να γίνουν, αλλά έχουν κόστος. Ποιος θα το πληρώσει; Δεν έχει σημασία αν θα γίνουν με δημόσια ή ιδιωτική δαπάνη. Το κόστος τελικά θα το πληρώσει ο φορολογούμενος και την εποπτεία ότι τα αναγκαία έργα έγιναν, και μάλιστα σωστά, την έχει έτσι κι αλλιώς η κυβέρνηση. Και εδώ φθάνει ο κόμπος στο χτένι. Ο κόσμος, φυσικά δεν έχει καμιά όρεξη να πληρώνει για πρόληψη, αφού τώρα δεν υποφέρει και το προλαμβανόμενο μπορεί να μη συμβεί ποτέ, ενώ, αν συμβεί, θα αφορά, το πιθανότερο, άλλους. Και θα καταψηφίσει την κυβέρνηση που δαπανά για πρόληψη. Γιατί όμως να μην πείθεται ο κόσμος σε τόσο λογικά επιχειρήματα; Ο κύριος λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις ενεργούν πουλώντας ικανοποίηση των επιθυμιών των ψηφοφόρων τους που την ανταλλάσσουν με ψήφους. Δίνουν αφειδώς επιδοτήσεις σε επενδυτές που, αντί να τις επενδύουν, σωρεύουν θησαυρούς, παλάτια, κότερα, επενδύσεις σε εξωχώριους φορολογικούς παραδείσους κλπ. Και δίνουν αφειδώς μισθούς σε εργαζομένους, που, αντί να εργάζονται, γλεντούν με κάθε τρόπο. Δεν είναι σπάνιο εξάλλου και κάποιοι τουλάχιστον πολιτικοί να γλύφουν τα δάχτυλά τους χειριζόμενοι το μέλι.
Σε όλη την παραπάνω διαδικασία, θα απαιτηθεί κάποιου βαθμού καταναγκασμός. Καθόλου δεν θα αρέσει στους ψηφοφόρους και η αντιπολίτευση θα τον εκμεταλλευθεί όσο παίρνει. Υποχρεωτικός εμβολιασμός; Κατεδάφιση της καλύβας που μπόρεσε να χτίσει ο φτωχούλης, πληρώνοντας μάλιστα ένα σωρό μίζες για να παρακάμψει τις αντιρρήσεις των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών; Ή κατεδάφιση του αριστουργηματικού κτηρίου που οικοδόμησε, έστω παράνομα, ο πλούσιος; Μα γίνονται τέτοια πράγματα; Όμως πρέπει να γίνουν. Υπάρχει κάποιος καταναγκασμός που τον έχομε όλοι δεχθεί. Για ένα διάστημα, περί τον ένα χρόνο, έχομε αποδεχθεί να υπηρετούμε μια θητεία στη διάρκεια της οποίας, ενεργούμε υποχρεωτικά (με ποινή) ανάλογα με τις διαταγές των ανωτέρων μας. Είναι η στρατιωτική θητεία μας. Ο W. James πρόβαλε τη σκέψη: Κάθε άνθρωπος, πλούσιος ή φτωχός, πρέπει να προσφέρει δυο χρόνια από τη ζωή του στο κράτος, όχι σκοτώνοντας άλλους ανθρώπους, αλλά υπερνικώντας αρρώστιες, αποστραγγίζοντας τέλματα, αρδεύοντας ερήμους, σκάβοντας διώρυγες και γενικά συμμετέχοντας με δημοκρατικούς όρους στα περιβαλλοντικά και κοινωνικά έργα με τα οποία ανοικοδομείται, τόσο αργά και επώδυνα, ό,τι καταστρέφει ο πόλεμος τόσο γρήγορα. Όταν οι στρατευμένοι θα ξεκινήσουν μια επιχείρηση, όπως η επανοίκηση και νεοοίκηση των πολλών ερημονήσων μας, δημιουργώντας συνθήκες για την παραγωγή φυσικής και βιολογικής ενέργειας (κατάλληλες ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, κυματογεννήτριες, θαλασσοκαλλιέργειες), πολλοί ενδιαφερόμενοι θα επενδύσουν εκεί και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας που θα σπεύσουν να καταλάβουν οι τόσοι άνεργοί μας. Το ίδιο θα χρησιμοποιηθούν για τη δασοπροστασία, δασοπυρόσβεση, δασοεπέκταση, για την τοπική αστυνόμευση και πολιτική προστασία, ακόμη και υπηρεσίες πρόνοιας για ειρήνη και πόλεμο, βρεφο- και νηπιο-φύλαξη, περιποίηση γερόντων, αναπήρων κλπ. Τέτοιος καταναγκασμός αντιρροπείται με το να μετέχουν όλοι οι πολίτες εκπεριτροπής με κλήρωση σε σώματα εξουσίας όπου δεν απαιτείται παρά εντιμότητα και κοινός νους. Φυσικά, όλα αυτά έχουν κόστος. Και το κόστος για τις κυβερνήσεις μετριέται σε ψήφους.
Δημήτρης Α. Σιδερής 