ΑΜΥΝΑ

Δημήτρης Α. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Ηπειρωτικός Αγών, 11 Αυγούστου 2021

Πέρασε η 6η Αυγούστου, χωρίς να θυμηθούμε τη μεταμόρφωση. Εννοώ τη μεταμόρφωση του ανθρώπου σε εξολοθρευτή. Ήταν η επέτειος της πρώτης εξόντωσης ανθρώπου με τη ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα.

Είχαμε πόλεμο. Και ο πόλεμος σημαίνει αμοιβαία άμυνα. Από νομική σκοπιά,  άμυνα είναι η αναγκαία προσβολή του επιτιθέμενου στην οποία προβαίνει το άτομο, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση που στρέφεται εναντίον τους. Από ηθική σκοπιά, η απουσία άμυνας δεν αποσοβεί το αποτέλεσμα της βίας, απλώς αλλάζει το θύμα. Αν δεν αμυνθώ, αντί να σκοτωθεί ο αντίπαλος, σκοτώνομαι εγώ. Οι απαραίτητοι όροι είναι η αμυντική βία να στρέφεται κατά επίθεσης άδικης και παρούσας. Στον πόλεμο η επίθεση είναι πάντοτε παρούσα. Ως προς το αν είναι άδικη, οι συνθήκες δεν παρέχουν το χρόνο και τις δυνατότητες να εξετασθεί, ενώ και από τις δύο μεριές οι ανταγωνιζόμενοι θεωρούν ότι άδικο έχουν οι άλλοι.

Και τώρα έρχομαι στην επέτειο της Χιροσίμα. Μέσα σε κλάσμα δευτερολέπτου χάθηκαν 70000 άνθρωποι, ενώ σαν άμεσες συνέπειες χάθηκαν αργότερα άλλοι τόσοι. Ηθικά, το λέω εξαρχής, αυτή η πράξη θεωρώ ότι ήταν η πιο εγκληματική και ανήθικη πολεμική πράξη της ανθρωπότητας ως τώρα. Λέω της ανθρωπότητας και όχι μόνο των Αμερικανών, που βέβαια έχουν την κύρια ευθύνη, διότι θυμάμαι, παιδάκι 8 ετών, πόσο χοροπηδούσα πανηγυρίζοντας το επίτευγμα των συμμάχων μας μόλις έμαθα την είδηση. Υπήρχε πόλεμος, αλλά η πράξη δεν ήταν αμυντική. Οι νεκροί της Χιροσίμα ήταν άμαχοι, επομένως δεν αποτελούσαν απειλή για τους αντιπάλους τους. Η “ηθική” σκέψη που επικράτησε τότε και οδήγησε στην απόφαση του Harry Truman ήταν τούτη: Η έκβαση του πολέμου ήταν πια βέβαιη. Η μεγάλη σύμμαχος των Ιαπώνων, η Γερμανία είχε ηττηθεί. ‘Ήδη λίγο προηγουμένως είχε μπει στον πόλεμο εναντίον της Ιαπωνίας και η σύμμαχος των ΗΠΑ Σοβιετική Ένωση. Δεν υπήρχε επομένως καμιά αμφιβολία για την έκβαση του πολέμου μέσα σε λίγες εβδομάδες. Όμως οι ειδικοί στρατιωτικοί σύμβουλοι του Προέδρου υπολόγισαν ότι οι ανθρώπινες απώλειες θα ήταν τεράστιες ως το τέλος του πολέμου. Βέβαια, θα μοιράζονταν μεταξύ Αμερικανών και εχθρών. Έτσι, η μαζική στιγμιαία εξόντωση των Γιαπονέζων στη Χιροσίμα και στη συνέχεια στο Ναγκασάκι, θα είχε, υπολόγιζαν λιγότερους νεκρούς παρά η συνέχιση του πολέμου. Δεν ξέρω πόσο ακριβής ήταν ο υπολογισμός τους, αλλά είναι δύσκολο να αμφισβητήσει κάποιος το ότι η συνέχιση του πολέμου θα σήμαινε τεράστιο αριθμό νεκρών. Όμως από ηθική σκοπιά, δεν κάνει διαφορά το αν οι απώλειες θα ήταν δικοί μας ή του εχθρού. Όλοι οι πεθαμένοι θα ήταν ανθρώπινες ψυχές. Επιπλέον, οι κάτοικοι των δυο πόλεων ήταν άμαχοι. Επομένως δεν αποτελούσαν απειλή.

Αν είναι έτσι, όπως τα λέω, αφού η έκβαση του πολέμου ήταν εξασφαλισμένη με υπολογιζόμενο συγκρίσιμο αριθμό νεκρών και μάλιστα οπλοφόρων, όχι αμάχων, γιατί αποφάσισε ο Τρούμαν τη ρίψη της ατομικής βόμβας που θα σπίλωνε τη μνήμη των ΗΠΑ εσαεί; Η απάντηση ήταν προφανής. Μετά την ήττα της Γερμανίας είχε αρχίσει να αναδεικνύεται η αντιπαλότητα με τη Σοβιετική Ένωση. Η επίδειξη της ατομικής ισχύος θα ήταν το φόβητρο για τις ορέξεις του И. Ста́лин. Θα μου πείτε, γιατί λοιπόν να μην συνέχιζε αυτή την κυνική πολιτική ο Τρούμαν εναντίον της Ρωσίας, με την οποίαν άρχιζε ήδη ο ψυχρός πόλεμος; Τώρα έμπαινε στο παιχνίδι άλλος ένας παράγοντας που θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπισθεί. Ο ηρωικός κόκκινος στρατός, με ανυπολόγιστες θυσίες, ήταν εκείνος που άλλαξε την πορεία του πολέμου, συγκεκριμένα στη μάχη του Στάλινγραντ. Πλέκονταν εγκώμια σε όλο το δυτικό κόσμο για την αυτοθυσία και τον ηρωισμό των Σοβιετικών για να σώσουν την Υφήλιο από τη λαίλαπα του ναζισμού. Πώς λοιπόν θα αντιμετωπίζονταν οι εσωτερικές αντιδράσεις στη δύση, ιδίως στις ΗΠΑ, όταν θα ριχνόταν ατομική βόμβα εναντίον ενός τέτοιου σωτήρα συμμάχου; Ο Στάλιν  κράτησε με ιερή ευλάβεια το γράμμα και το πνεύμα των συμφωνιών που είχαν κάνει στις συναντήσεις τους οι “μεγάλοι”, Τσώρτσιλ, Στάλιν και Ρούσβελτ. Δεν έδωσε ποτέ την παραμικρή αφορμή. Οσηδήποτε προπαγάνδα και αν χρησιμοποιούσε ο Τρούμαν δεν θα έπειθε τους πολίτες της χώρας του για το δίκιο τους. Και, βέβαια, εναντίον τους δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ατομική βόμβα!

Θυμίζει η υπόθεση τα μαθήματα από την αρχαία ιστορία μας. Αμέσως μετά τη νίκη στη Σαλαμίνα, ο μεγάλος ηγέτης, ο Θεμιστοκλής, ζήτησε επειγόντως από την εκκλησία του δήμου να του δώσουν την άδεια και τα μέσα να γίνει πανένδοξη η Αθήνα, αλλά χωρίς να τους ανακοινώσει τι επρόκειτο να κάνει, διότι αυτό θα κατέστρεφε τα σχέδιά του. Ο δήμος, πιο σοφός από καθέναν από τους πολιτικούς του, του επέβαλε να αποκαλύψει το σχέδιό του στον πολιτικό του αντίπαλο, τον Αριστείδη, και, αν κι αυτός συμφωνούσε, θα του έδιναν ό,τι ζητούσε. Έτσι κι έγινε. Ο Αριστείδης είπε στο λαό ότι το σχέδιο του Θεμιστοκλή ήταν όντως μεγαλοφυές και θα εξασφάλιζε την ηγεμονία των Αθηναίων πάνω σε ολόκληρο τον Ελληνικό χώρο, αλλά θα επέφερε εσαεί όνειδος στους Αθηναίους. Αυτοί δεν συγκατένευσαν. Το σχέδιο του Θεμιστοκλή ήταν να πάνε τη νύχτα και, ενώ οι άνδρες των συμμαχικών Ελληνικών πλοίων θα γιόρταζαν τη νίκη με κρασί, χορούς και τραγούδια, να κάψουν όλο τον Ελληνικό στόλο, εκτός από τον Αθηναϊκό. Παρόμοια με τη στάση του δήμου των Αθηναίων ήταν και εκείνη των ΗΠΑ, που δεν επιτέθηκαν, όταν μπορούσαν στους ακόμη και την τελευταία στιγμή συμμάχους τους. Ώσπου. τον Αύγουστο 1949 έκανε την πρώτη δοκιμή ατομικής βόμβας και η Ρωσία.

Στο μεταξύ είχε θεριέψει ο ψυχρός πόλεμος με κάθε μέσο, την απειλή αμοιβαίας πυρηνικής καταστροφής, την υποκριτική χρήση της προπαγάνδας, την εφαρμογή ολοκληρωτικών μεθόδων κλπ. Η υποκρισία στη Δύση ήταν ότι ο φόβος μιας εσωτερικής επανάστασης λόγω της άδικης καπιταλιστικής δομής της, παρουσιαζόταν σαν φόβος επίθεσης από τη Σοβιετική Ένωση. Σκοπός ήταν πραγματικά η υποταγή της Ρωσίας. Η αντιπαλότητα Δύσης και Ρωσίας συνεχίζεται παρά την ανυπαρξία κομμουνισμού εκεί. Υπάρχει πια φόβος του ανύπαρκτου Ρωσικού κομμουνισμού;

Δε χρειάζεται να ντρέπονται οι ΗΠΑ λοιπόν αφού δεν αφάνισαν τους συμμάχους τους όσο είχαν το πυρηνικό μονοπώλιο. Μόνο που, τη με στάση τους στη Χιροσίμα δικαίωσαν το ναζισμό στο Βιάννο, Γιαννιτσά, Δίστομο, Καλάβρυτα, Κακόπετρο, Κάνδανο, Κομμένο, Κοντομαρί, Λιγκιάδες, Μουσιωτίτσα, Παραμυθιά, Χορτιάτη και αλλού. Στον πόλεμο επιτρέπεται η εξόντωση αμάχων!