ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΧΑΣΜΟΣ

Δημήτρης Α. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com

Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 30 Ιουλίου 2020

Πριν από 200 χρόνια σύσσωμος ο Ελληνισμός “σα μια γροθιά” ξεσηκώθηκε να ελευθερωθεί από τον πανίσχυρο Οθωμανικό ζυγό. Όλα πήγαιναν καλά. Και ξαφνικά, έγιναν δύο πράγματα. Οι Έλληνες διχάστηκαν σε δύο ασθενέστερα αντιμαχόμενα μισά, ενώ οι Οθωμανοί ισχυροποιήθηκαν διπλασιαζόμενοι, καθώς ενώθηκαν με άλλο ένα ισχυρό κράτος, την Αίγυπτο. Το αποτέλεσμα ήταν να κατασταλεί σε μέγιστο βαθμό η Επανάσταση και, αν δεν είχαμε τότε τη σωτήρια διεθνή επέμβαση, το αποτέλεσμα θα ήταν η τελική καταστροφή του Ελληνισμού. Παρεμπιπτόντως οι Έλληνες ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την τελική ύπαρξή μας την οφείλομε, εκτός από εμάς τους ίδιους, τους ήρωες προγόνους μας, και στα τρία κράτη που έσπευσαν να μας σώσουν. Ανεξάρτητα από το πώς μας συμπεριφέρθηκαν έκτοτε – και η συμπεριφορά τους δεν ήταν πάντοτε αυτή που θα προσδοκούσαμε, ή ήταν και αντίθετη προς αυτήν – ποτέ δεν πρέπει να ξεχάσουμε την ευγνωμοσύνη που οφείλομε στην Αγγλία, στη Γαλλία και στη Ρωσία.

Ο διχασμός έχει ποικίλες αιτίες, και μια πολύ σημαντική από αυτές είναι η ταξική. Σε όλο τον κόσμο αντιμάχονται δύο τάξεις που κανονικά οφείλουν να συνεργάζονται συμπληρωματικά, οι εργοδότες με τους εργαζομένους. Κατανοητό. Σήμερα όμως θα με απασχολήσει περισσότερο ο εθνικός διχασμός.

Ο ορισμός του έθνους ποικίλλει. Τον πλήρη ορισμό του μας έδωσε ο προδότης Δημάρατος, κατά τον Ηρόδοτο: “Ὁμόηθες, ὁμόθρησκον, ὃμαιμον, ὁμόγλωσσον“. Ποτέ αυτός ο ορισμός δεν ίσχυσε ούτε στον τόπο μας ούτε αλλού. Ήδη στην αρχαιότητα, ως Έλληνες ορίζονταν οι απόγονοι του Έλληνα, γιου του Δευκαλίωνα, απόγονου του ξενόφερτου Ιαπετού. Ήταν οι Δωριείς, Αχαιοί, Αιολείς, Ίωνες. Ωστόσο, οι διάσημες Ελληνικές οικογένειες δεν ήταν τίποτε από όλα αυτά. Ο Πέλοπας, πρόγονος του Αγαμέμνονα και του Μενελάου, ήταν Καυκάσιος. Ο Κάδμος, ιδρυτής της Θήβας ήταν Φοίνικας (Σύρος). Ο Λυγκέας, βασιλιάς του Άργους ήταν Αιγύπτιος κοκ. Το όμαιμο επομένως δεν ίσχυε ούτε στην αρχαιότητα, ούτε πολύ περισσότερο μεταξύ ημών των σύγχρονων Ελλήνων και των αρχαίων προγόνων μας. Οι πάνω από 100 γενιές που έχουν μεσολαβήσει ήταν μίξεις με Αλβανούς, Ρωμαίους, Γαλάτες, Σλάβους, Βίκιγκς, Βλάχους, Φράγκους, Τούρκους και δεν ξέρω ποιους άλλους. Το πολύ που μπορούμε να αποδείξουμε πια είναι μια κληρονομική ομοιότητα μεταξύ των ντόπιων σύγχρονων Ελλήνων και κατοίκων γειτονικών χωρών, στις οποίες είχαν ενοικήσει, λέμε ιστορικά, Έλληνες για χιλιετίες. Για το ομόθρησκο δεν συζητάμε. Κανένας πια δεν πιστεύει στο δωδεκάθεο. Άλλοι εκόντες, άλλοι άκοντες, ασπασθήκαμε στη συντριπτική πλειονότητά μας το Χριστιανισμό. Ως προς το ομόγλωσσο, προσπάθησαν να το επιβάλλουν επιφανείς λόγιοι, δημιουργώντας μια γλώσσα τεχνητή που ποτέ δεν μιλήθηκε από κανένα, δεν ήταν ίδια ούτε με την αρχαία ούτε με την ομιλούμενη γλώσσα: την καθαρεύουσα. Ευτυχώς, το επιστημονικό έργο του Ν. Γ. Πολίτη έδειξε ότι η αβίαστα παραδομένη γλώσσα στα δημοτικά μας τραγούδια είχε μια αδιάσπαστη συνέχεια, διαρκώς μεταβαλλόμενη, με την αρχαία γλώσσα (που κι αυτή βέβαια δεν ήταν ενιαία). Μένει το ομόηθες. Ήδη ο Ισοκράτης διαπίστωσε πως αυτή είναι η ουσία του έθνους: “Τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι καὶ μᾶλλον Ἓλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἤ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας“. Το δύσκολο είναι ότι τα έθιμα δεν μετριόνται ούτε καν ορίζονται εύκολα. Οπωσδήποτε αυτά είναι τα σημαντικά. Προπάντων ισχύει ποια θεωρεί καθένας ότι είναι η εθνότητά του και πώς αφιερώνει σ΄ αυτήν την ύπαρξή του.

Σήμερα εξακολουθούμε να έχουμε δύο διαφορετικές αντιλήψεις. Η μία κόπτεται υπέρ της καθαρότητας της Ελληνικής φυλής. Μα είναι δυνατό, λένε, να υπάρχει έγχρωμος Έλληνας, όσο κι αν έχει γεννηθεί και ανατραφεί στην Ελλάδα, όσο και αν διατυμπανίζει την Ελληνικότητά του, μη διστάζοντας, όπως όλοι οι άλλοι συνέλληνές του να στενοχωριέται με την ανεπάρκεια των Ελληνικών καθεστώτων και ο οποίος δοξάζει τα Ελληνικά σύμβολα παγκοσμίως; Με την ίδια ευήθη ιδιωτία διχάζουν τους Έλληνες προσπαθώντας να αποκόψουν και απορρίψουν ό,τι θεωρούν αυτοί επιπρόσθετο ξένο είτε αυτό είναι Αντετοκούνμπο είτε είναι Σλαβόφωνος ή Βλαχόφωνος ή Αλβανόφωνος είτε είναι Χριστιανός Ορθόδοξος ή Καθολικός ή Προτεστάντης ή Ισραηλίτης ή Μουσουλμάνος είτε είναι δεξιός (φασίστας, γερμανοτσολιάς!) ή αριστερός (κατσαπλιάς, εθνοπροδότης!), αν αυτός πιστεύει πως είναι Έλληνας και αφιερώνει τις δραστηριότητες και τη ζωή του ολόκληρη στην πατρίδα του, πατρίδα μας; Ακόμη και αν επιχειρώντας να βελτιώσει τον Ελληνισμό καταφέρεται κατά της κρατούσας κατάστασης όπως όλοι κάνομε;

Η άλλη αντίληψη είναι ακριβώς η αντίθετη. Είναι αυτή που διέτρεξε την ιστορία μας για χιλιετίες. Είναι αυτή που θεώρησε τους Ρωμαίους της Κωνσταντινούπολής και της Αγια-Σοφιάς Έλληνες, Ρωμιούς, τόσο όσο και εκείνους του Παρθενώνα και που διατήρησε την Ελληνικότητα αδιάσπαστη για πολλές χιλιάδες χρόνια. Μια Ελληνικότητα, διαρκώς μεταβαλλόμενη, με διαρκείς προσμίξεις και αφομοιώσεις, με ένα κεντρικό “ήθος” την πίστη στην Ελληνικότητα. Η αβίαστη συνέχεια της γλώσσας μας είναι το αναγκαίο συμπλήρωμα.

Η κατάστασή μας είναι σήμερα κρίσιμη όσο λίγες φορές στο παρελθόν. Κάθε είδους διχασμός, προσπάθεια για να μείνουμε “καθαροί” είναι ολέθρια. Είναι σα να προσπαθούμε να βρούμε την ουσία, τον καθαρό πυρήνα του κρομμυδιού, αποβάλλοντας το φλοιό του. Κάθε φλούδα που αφαιρούμε αποκαλύπτει μιαν άλλη φλούδα που πρέπει να την απορρίψουμε και αυτήν ώσπου δεν έχει απομείνει τίποτε, παρά μόνο τα δάκρυα που θα έχουμε χύσει “καθαρίζοντάς” το. Αυτή τη στιγμή η εθνική προσπάθεια είναι να υποδεχθούμε ως Έλληνα καθένα που επιθυμεί να είναι Έλληνας συμβάλλοντας με τη βούληση, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά του, με τη ζωή του με άλλα λόγια, στον κοινό σκοπό που ως Έλληνες όλοι μαζί διαμορφώνομε. Αν αντιμετωπίζουμε τους Πομάκους ως Τούρκους, ενώ οι τελευταίοι τους δέχονται σαν Τούρκους, φυσικά, σε ελάχιστες γενιές, οι Πομάκοι θα είναι Τούρκοι! Το ίδιο ισχύει για κάθε εθνική, θρησκευτική, ταξική μειονότητα ή κομματική διαφορά. Έχομε ανάγκη από διπλασιασμό, όχι διχασμό, του Ελληνισμού. Αλλιώς δεν επιβιώνομε. Ένας βασιλιάς έχασε το θρόνο του, διότι χαρακτήρισε σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων ως “μιάσματα”. Και έχασε το βασίλειό του όχι από τα “μιάσματα” που φοβόταν, αλλά από τους αντιπάλους τους!

Ο λαός διψά για ενότητα και αρτίωση, ο όχλος διψά για διχασμό. Χρειαζόμαστε παιδεία, όχι εκπαίδευση που θέτει στην υπηρεσία σκοπιμοτήτων τις γνώσεις που μας προσφέρει (καλύτερα επιβάλλει). Περισσότερο από κρατική υποχρέωση, αυτή η παιδεία είναι αποστολή των Ελλήνων διανοητών. Χρειαζόμαστε παιδεία, που να εμποδίζει την “πλύση εγκεφάλου” που συστηματικά εισβάλλει στο σαλόνι μας.